Page 16 - งานศิลปหัตถกรรม ลาวแง้ว บ้านหนองเมือง ลพบุรี
P. 16
8
ประเภทของงานศิลปะพื้นบ้าน
การจัดแบ่งประเภทของงานศิลปะพื้นบ้าน สามารถจัดแบ่งได้หลายแนวคิด
เช่น จัดแบ่งตามประเภทของการใช้สอย ซึ่งก็อาจแบ่งเป็น เครื่องใช้ในครัว เครื่องใช้
ในการประกอบอาชีพ เครื่องใช้ในการดักจับสัตว์ เครื่องใช้ในพิธีกรรม ฯลฯ
จัดแบ่งตามกรรมวิธีกระบวนการสร้างงาน เช่น การแกะสลัก การปั้น การจักสาน
ฯลฯ จัดแบ่งตามวัสดุในการสร้างงาน เช่น งานไม้ งานกระดาษ งานหนัง ฯลฯ
ซึ่งก็แล้วแต่การจัดความคิดรวบยอดของผู้แบ่งว่า ใช้เกณฑ์ใดมาจัดแบ่ง
ในที่นี้จะจัดแบ่งงานศิลปะพื้นบ้านเป็น ๒ สาขา คือ
๑. สาขาหัตถกรรม
๒. สาขาทัศนศิลป์(ความรู้เรื่องศิลปหัตถกรรมพื้นบ้าน. ๒๕๕๗.
ออนไลน์)
จุลทัศน์ พยาฆรานนฑ์ (๒๕๕๓) ได้กล่าวถึงความหมายและประเภท
ของงานศิลปะพื้นบ้านไว้ดังนี้ ศิลปะพื้นบ้านคือความรู้ กระบวนการทรงไว้ซึ่ง
ความรู้และการถ่ายทอดความรู้
ต้นทางความรู้ของชาวบ้านในการสร้างงานศิลปะพื้นบ้าน ได้แก่
๑. เกิดจากธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม ฤดูกาล เป็นต้นทางในการ
แก้ปัญหาเพื่อให้ความเป็นอยู่ปลอดภัยเป็นปรกติ ธรรมชาติมีความหลากหลาย
ทางภูมิศาสตร์ เช่น เป็นที่ราบลุ่ม ป่าเขาแห้งแล้ง หรือฝนชุก มนุษย์จึงรู้จัก
ปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมแต่ละพื้นที่ สั่งสมเป็นประสบการณ์ ก่อให้เกิด
องค์ความรู้และปัญญา
๒. ปรับเปลี่ยนและเลียนแบบสิ่งที่มีอยู่ในธรรมชาติ เช่น มนุษย์
ไปพบเห็นรังนกจึงเกิดแรงบันดาลใจโดยน�าเถาวัลย์ กิ่งไม้มาสาน ผูกมัด
เป็นภาชนะใส่ของหรือน�าดินมาหุ้มและน�าไปเผาไฟ ท�าเป็นหม้อ ไห ชามต่าง ๆ
๓. การรู้จักสังเกตธรรมชาติสิ่งแวดล้อมเพื่อน�ามาใช้ในการด�ารงชีวิต
เมื่อมนุษย์ใช้ก้อนหินกลม ๆ ในแม่น�้าขว้างปาสัตว์ที่มากินน�้าในล�าธาร มนุษย์
รู้จักสังเกตว่าก้อนหินแบบขรุขระสามารถสร้างรอยแผลให้กับสัตว์ได้มากกว่า
หินกลม ๆ จึงเกิดรูปแบบเครื่องมือเครื่องใช้แบบหินกะเทาะเกิดขึ้น
ศิลปหัตถกรรมของชาติพันธุ์ลาวแง้ว
