Page 12 - 103 ปี เทพสตรี มหาวิทยาลัยเพื่อการพัฒนาชุมชนและท้องถิ่น
P. 12
จากงบประมาณปี 2565 ภายใต้โครงการ U2T ยกระดับ
เศรษฐกิจและสังคม ของมหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี ได้มีการ
บทน�ายกระดับผลิตภัณฑ์สมุนไพรจากใบขลู่ ซึ่งต้นขลู่พบได้ทั่วไปใน
ต�าบลมหาสอนและใบมีสรรพคุณทางยาและมีคุณค่าทางโภชนาการสูง การลงพื้นที่โดยตัวแทน
สาขาวิชาฯ ได้พัฒนาผลิตภัณฑ์ด้านสุขภาพ ได้แก่ ใบขลู่ เป็นผลิตภัณฑ์ชาใบขลู่ ชงกับน�้าร้อน
เป็นอาหารเพื่อสุขภาพ และยังต้องการการแปรรูปให้เกิดความหลากหลายของตัวผลิตภัณฑ์ โดย
ใบขลู่นั้นมีสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพกลุ่มที่ส�าคัญ คือ กลุ่มฟีโนลิกและ ฟลาโวนอยด์ ใบขลู่ 100
กรัม มีกรดคลอโรจีนิก 20 มิลลิกรัม กรดคาเฟอิก 8.65 มิลลิกรัม และเคอร์ซิติน 5.21 มิลลิกรัม
พบเกลือแร่ โซเดียมคลอไรด์ คุณประโยชน์เปี่ยมไปด้วยคุณค่าทางสารอาหาร อุดมไปด้วย
คาร์โบไฮเดรต โปรตีน วิตามินเอ วิตามินซี ธาตุเหล็ก วิตามินเค วิตามินอี และโพแทสเซียม
ใยอาหารแบบละลายน�้าและไม่ละลายน�้า และยังพบสารเบต้าแคโรทีน ท�าให้เริ่มมีงานวิจัยเกี่ยว
กับประสิทธิภาพของสมุนไพรชนิดนี้ต่อการรักษาและป้องกันโรคต่าง ๆ มากขึ้น
ขนมขบเคี้ยวเป็นผลิตภัณฑ์ที่คนไทยนิยมรับประทานเป็นอาหารว่าง ทานได้ทุกเพศทุก
วัย หรือใช้เป็นกับแกล้มรวมเป็นอาหารเรียกน�้าย่อย เป็นผลิตภัณฑ์ที่มีการใช้แป้งเป็นส่วนผสม
ประสานวัตถุดิบให้กลิ่น สีและอื่นๆ รวมเป็นเนื้อเดียวกัน และให้การคงรูปผลิตภัณฑ์ ขนมขบเคี้ยว
มีการวางขาย ในรูปแบบ ต่างๆ เช่น ผักแผ่น ได้มีการพัฒนาเป็นผักแผ่นจากกระเจี๊ยบเขียว หรือ
ใบผักหวานบ้านแผ่นอบกรอบปรุงรส เป็นต้น ขนมอบกรอบ ข้าวเกรียบ ทั้งส�าเร็จรูปและแบบกึ่ง
ส�าเร็จรูป รวมถึงลักษณะเป็นขนมขบเคี้ยวที่เป็นแผ่นเรียบ หรือแผ่นหยัก จากพืชซึ่งเป็นการเพิ่ม
มูลค่าและการใช้วัตถุดิบท้องถิ่นเพื่อประโยชน์ในเชิงพาณิชย์
จากการลงพื้นที่ส�ารวจเบื้องต้น พบว่า กลุ่มวิสาหกิจชุมชน ท่องเที่ยววิถีชุมชนเชิงเกษตร
บ้านมหาสอน มีการปลูกผลผลิตทางการเกษตรสมุนไพรขลู่ ใบเตย ผักพื้นบ้าน ข้าว กล้วย เป็นต้น
ขณะที่ชุมชนต้องการความหลากหลายผลิตภัณฑ์เพื่อเกิดประโยชน์ในทางพาณิชย์มากขึ้นในการ
พัฒนาผลิตภัณฑ์จากใบขลู่ รวมถึงต้องการบรรจุภัณฑ์ที่มีฉลากสินค้าที่มีมาตรฐาน มีการวิเคราะห์
องค์ประกอบทางเคมีโดยประมาณเพื่อทราบโภชนาการอาหารในการรับประทาน คณะผู้วิจัยมี
องค์ความรู้ด้านการพัฒนาและวิเคราะห์คุณภาพผลิตภัณฑ์ให้เป็นผลิตภัณฑ์ที่เป็นไปตามเกณฑ์
มาตรฐานกฎหมายอาหาร สามารถบูรณาการในการแก้ปัญหาในด้านการแปรรูปผลผลิตทางการ
เกษตร เพื่อพัฒนาและยกระดับผลิตภัณฑ์ชุมชนท้องถิ่น
ผู้วิจัยจึงมีแนวทางบริการวิชาการร่วมการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม
(Participatory Action Research : PAR) ในการวิจัยและพัฒนากระบวนการผลิตผลิตภัณฑ์
โดยใช้องค์ความรู้ที่บูรณาการหลายศาสตร์ พัฒนาสูตรและกระบวนการผลิต ให้ค�าแนะน�าเรื่อง
การออกแบบบรรจุภัณฑ์โดยใบขลู่มาพัฒนาเป็นขนมขบเคี้ยวในรูปแบบที่เป็นอาหารว่าง และมีการ
ร่วมมือโดยสาขาเทคโนโลยีมัลติมีเดีย บูรณาการศาสตร์ออกแบบสร้างโลโก้ผลิตภัณฑ์ ฉลากสินค้า
เพื่อรองรับการตลาดยุคใหม่ที่ทันสมัย โดยผู้วิจัยถ่ายทอดการพัฒนากระบวนการผลิตจนถึง
ผลิตภัณฑ์สุดท้าย ส่งผลให้กลุ่มวิสาหกิจชุมชนฯ สามารถต่อยอดในเชิงพาณิชย์ได้
103 ปี เทพสตรี มหาวิทยาลัยเพื่อการพัฒนาชุมชนและท้องถิ่น > 11
