ประเพณีตักบาตรดอกไม้
ตักบาตรดอกไม้หรือประเพณีตักบาตรดอกไม้ คือการนำดอกไม้ ธูป เทียน ถวายพระก่อนที่พระเข้าโบสถ์ในวันเข้าพรรษา ในจังหวัดลพบุรีจะทำอยู่ 2 แห่ง คือวัดสิริจันทรนิมิตร(วัดเขาพระงาม) ตำบลเขาพระงาม และวัดมณีชลขันฑ์ ตำบลพรหมาสตร์ อำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี
"การตักบาตรดอกไม้มีความเป็นมาจากพุทธตำนาน กล่าวถึงสมัยพุทธกาล สมเด็จพระผู้มีพระภาคเจ้า ได้เสด็จโปรดสัตว์ในกรุงพาราณสี วันหนึ่งได้เสด็จพระราชดำเนินมาถึงอุทยานพระเจ้าพิมพิสารมีคนสวนหลวงผู้หนึ่ง มีหน้าที่เก็บดอกไม้ถวายพระเจ้าพิมพิสารทุกวัน แต่วันนั้นคนสวน ได้พบบุคคลหนึ่งมีลักษณะมหาบุรุษ อันประเสริฐ บังเกิดความเลื่อมใสจึงถวายดอกไม้ที่เก็บจากสวนหลวงทั้งหมด ให้แก่่มหาบุรุษโดยมิได้ทราบมาก่อนคือ พระพุทธเจ้า อานิสงส์แห่งการถวายดอกไม้แก่ผู้มีพระภาคเจ้าทำให้เกิดสิ่งมงคลแก่ชีวิตคนสวนมากมาย แม้แต่พระเจ้าพิมพิสาร ก็ทรงปิติในอานิสงส์นั้นมิได้ลงอาญาแต่อย่างใด"
วัดเขาพระงามหรือวัดสิริจันทรนิมิตร
วัดเขาพระงามทำบุญช่วงวันเข้าพรรษา 3 วัน คือ(ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8, แรม 1 ค่ำ เดือน 8 และแรม 2 ค่ำ เดือน 8) วันอาสาฬหบูชา, วันเข้าพรรษา และวันที่คณะสงฆ์(ธรรมยุต)ลพบุรี สระบุรี มาประชุมเป็นธรรมเนียมปฏิบัติติดต่อกันมา
วันที่คณะสงฆ์(ธรรมยุต)ลพบุรี สระบุรี มาประชุมและเป็นธรรมเนียม ปฏิบัติติดต่อกันมากำหนด กระทำภายในวันนี้ที่วัดเขาพระงาม โดยมีการปฏิบัติทางสงฆ์เช่น การรับพรจากพระผู้ใหญ่จะให้โอวาทในที่ช่วงเข้าพรรษา 3 เดือน และการทำบุญอุทิศส่วนกุศล แก่บูรพาจารย์มีเจ้าคณะจังหวัดเป็นพระประธาน การชุมนุมของคณะสงฆ์(ธรรมยุต) ซึ่งมีมากกว่า 300 รูปปฏิบัติกันทุกปี
วันอาสาฬหบูชา ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8
ช่วงเช้า วัดเขาพระงามมีการทำบุญ และเทศน์
ช่วงเย็น มีการเวียนเทียน
วันเข้าพรรษา แรม 1 ค่ำ เดือน 8
ช่วงเช้า ทำบุญ ถวายผ้าอาบน้ำฝน
ช่วงบ่าย พิธีเริ่มบ่ายโมง ถวายเทียนพรรษา มีชาวบ้านในชุมชน โรงเรียนมาร่วมกิจกรรม ทำพิธีในพระอุโบสถ ชาวบ้านนำดอกไม้ธูปเทียน
มาถวายที่วัดเขาพระงาม ชาวบ้านถวายดอกไม้(ตักบาตรดอกไม้) แก่พระสงฆ์ โดยที่พระสงฆ์ จะใช้ผ้าอาบน้ำฝนผูกเป็นถุง เพื่อในการใส่ดอกไม้ที่ญาติโยมทั้งหลายได้นำมาถวาย(ไม่ได้ใส่บาตร) เมื่อพระสงฆ์รับบิณฑบาตแล้ว จะนำดอกไม้ ไปถวายเป็นพุทธบูชา ในวันเข้าพรรษาที่ปฏิบัติติดต่อกันมา
ช่วงเย็น พระสงฆ์อธิฐานการจำพรรษาในโบสถ์
วันที่คณะสงฆ์(ธรรมยุต) ลพบุรีและสระบุรี มาประชุมและเป็นธรรมเนียมปฏิบัติ แรม 2 ค่ำ เดือน 8
วันที่คณะสงฆ์(ธรรมยุต)ลพบุรี สระบุรี มาประชุมและเป็นธรรมเนียม ปฏิบัติติดต่อกันมากำหนด กระทำภายในวันนี้ที่วัดเขาพระงาม โดยมีการปฏิบัติทางสงฆ์เช่น การรับพรจากพระผู้ใหญ่จะให้โอวาทในที่ช่วงเข้าพรรษา 3 เดือน และการทำบุญอุทิศส่วนกุศล แก่บูรพาจารย์มีเจ้าคณะจังหวัดเป็นพระประธาน การชุมนุมของคณะสงฆ์(ธรรมยุต) ซึ่งมีมากกว่า 300 รูปปฏิบัติกันทุกปี
วัดมณีชลขัณฑ์
วัดมณีชลขัณฑ์ เริ่มมีการตักบาตรดอกไม้เมื่อ พ.ศ. 2476 เมื่อพระเทพวรคุณ(อ่ำ ภัทราวุโธ) เป็นเจ้าอาวาสวัดนี้ และได้นำประเพณีนี้มาจากวัดเขาพระงาม แต่เนื่องจากวัดมณีชลขัณฑ์ เป็นวัดที่มีการคมนาคมสะดวกใกล้ตัวเมืองจึงมีผู้นิยมมาที่วัดมณีชลขัณฑ์มากกว่า ในอดีตมีประชาชนแน่นมากตั้งแต่ประมาณ 16.00 น. ณ ศาลาการเปรียญหลังเก่า ประชาชนต้องตั้งแถวเรียงกัน เป็นสองฝากตั้งแต่บนศาลาการเปรียญ แถวจะยาวโดยรอบออกมาข้างนอก ผ่านทิศตะวันออกของเจดีย์หลวงพ่อแสง ข้ามถนนที่เห็นในปัจจุบันถึงเจดีย์ล้อมฝากทางทิศเหนือ
 |
 |
| ตักบาตรดอกไม้ก่อนปี พ.ศ. 2500 | ตักบาตรดอกไม้เมืื่่อปีพ.ศ. 2527 สมัยพระศรีวรคุณ(นวล) เป็นเจ้าอาวาส พระครูวินยาภิรัต(ถมยา) เป็นผู้ช่วย |
ประเพณีนี้จัดทำติดต่อกันมาทุกปีจนถึงปัจจุบัน โดยเชื่อกันว่าการตักบาตรดอกไม้เ็ป็นกรทำบุญที่ได้ผลานิสงส์สูง เพราะมีจิตใจสะอาดบริสุทธิ์ และการที่นำดอกไม้ใส่บาตร พระท่านก็จะนำไปใช้ในโบสถ์เชื่อว่าจะได้กุศลมาก บางปีเทศบาลเมืองลพบุรี ก็จะมาช่วยจัดกิจกรรม ให้สนุกสนานยิ่งขึ้น ประเพณีตักบาตรดอกไม้ มีการเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม คือแต่เดิมการตักบาตรดอกไม้จะใช้เฉพาะดอกไม้ ธูปเทียน ในระยะหลัง นับแต่ปี พ.ศ. 2526 ของที่ถวายจะเพิ่มน้ำตาลทรายขาว และข้าวสาร ส่วนดอกไม้จะลดลง แต่ยังคงเรียกว่า "ตักบาตรดอกไม้" ปัจจุบันประเพณีนี้ไม่ได้รับความสนใจมากนัก(ในจังหวัดลพบุรี)