Page 116 - 103 ปี เทพสตรี มหาวิทยาลัยเพื่อการพัฒนาชุมชนและท้องถิ่น

การทอผ้าเป็นหัตกรรมและศิลปะอย่างหนึ่งที่มีมาตั้งแต่สมัย

โบราณ เนื่องจากการทอผ้าเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตของมนุษย์
บทน�าเพราะถือเป็นการผลิตเครื่องนุ่งห่มซึ่งเป็นหนึ่งในปัจจัยสี่ที่
ส�าคัญต่อการด�ารงชีวิต ของมนุษย์ นอกจากนี้การทอผ้าถือเป็นศิลปะประเภทหนึ่ง เนื่องจากการ

ทอผ้าในแต่ละกลุ่มชนล้วนมีรูปแบบลวดลายของผืนผ้าที่แตกต่างกัน ซึ่งรูปแบบลวดลายของผืน
ผ้าจะบ่งบอกเรื่องเล่าหรือเหตุการณ์ต่างๆ ที่ผ่านระยะเวลามายาวนาน รวมทั้งยังบอกถึง

เอกลักษณ์และวัฒนธรรม ความเชื่อ ความเป็นมาของกลุ่มชนนั้นๆ (จุรีวรรณ จัยพลา และคณะ,
2559 หน้า 85)
กลุ่มสตรีทอผ้าบ้านทราย หมู่ที่ 2 ต�าบลบ้านทราย อ�าเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี ก่อตั้ง

เมื่อปี พ.ศ. 2527 โดยมี นางปราณี ต้นเทียน เป็นประธานกลุ่ม ได้ท�าการรวบรวมสมาชิกได้
ประมาณ 20 คน เพื่อท�าผ้าทอไว้ใช้สวมใส่ โดยผ้าทอได้สืบสานมาจากบรรพบุรุษไทยพรวนที่

อพยพมาจากประเทศลาว นานมากกว่า 200 ปี ซึ่งสมัยก่อนการทอผ้าไม่ได้เป็นอาชีพหลัก แต่
จะทอผ้าในช่วงว่างเว้น จากการท�านา ซึ่งมีวัตถุประสงค์ ในการทอผ้าเพื่อไว้สวมใส่ในวันประเพณี
ของชาวไทยพรวน อาทิเช่น ประเพณีบุญสามเดือน ประเพณี ก�าฟ้า ประเพณีบุญข้าวจี่ ประเพณี

บุญเทศมหาชาติ เป็นต้น โดยจะมีการรวมกลุ่มเพื่อทอผ้าบริเวณใต้ถุนวัดบ้านทราย อ�าเภอบ้านหมี่
จังหวัดลพบุรี ต่อมาวัดบ้านทรายได้ท�าการสร้างโบสถ์ใหม่ ชาวบ้านต่างแยกย้ายออกมาทอผ้าที่

บ้านตนเอง หลังจากนั้นจึงเกิดการรวมกลุ่มแม่บ้านเพื่อทอผ้า ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อหารายได้ โดย
มีชื่อกลุ่มว่ากลุ่มสตรีผ้าทอ ต�าบลบ้านทราย อ�าเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี ในส่วนของการผลิต
นั้น จะมีการก�าหนดให้สมาชิกน�าไปผลิตเองในแต่ละบ้าน ด้านการจ�าหน่าย มีการจ�าหน่ายโดย

ลูกค้ามาซื้อที่บ้านของประธานกลุ่ม และมีการออกร้านที่เมืองทองธานี และงานของดีบ้านหมี่
รายได้ประมาณเดือนละ 15,000 บาท อย่างไรก็ตาม กลุ่มสตรีทอผ้าบ้านทราย หมู่ที่ 2 ต�าบล

บ้านทราย อ�าเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี ยังมีปัญหาในเรื่องของผลิตภัณฑ์ผ้าทอที่มีอยู่เป็นจ�านวน
มากขายไม่ได้ จึงมีความต้องการในการจัดการผ้าทอทีมีอยู่ เพื่อน�าไปพัฒนาให้เป็นผลิตภัณฑ์อื่น
ที่มีรูปแบบลวดลายที่ทันสมัยตรงกับความต้องการของลูกค้า (พัชรินทร์ ภูเทียมศรี, สัมภาษณ์,

15 พฤศจิกายน 2565)
จากการที่คณะผู้จัดท�าโครงการบริการวิชาการได้ลงพื้นที่เพื่อด�าเนินการส�ารวจปัญหา

และความต้องการของกลุ่มสตรีทอผ้าบ้านทราย หมู่ที่ 2 อ�าเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี พบปัญหา
และความต้องการ จ�านวน 2 เรื่อง คือ 1) ผลิตภัณฑ์ผ้าทอที่มีอยู่ขายไม่ได้เป็นจ�านวนมาก
เนื่องจากมีรูปแบบลวดลายผ้าทอไม่ทันสมัย สีของผ้าทอไม่เด่นชัด ท�าให้ไม่ตรงกับความต้องการ

ของลูกค้าในปัจจุบัน จึงท�าให้ผ้าทอที่มีอยู่คงเหลือเป็นจ�านวนมาก จึงมีความต้องการในการ
แปรรูปผลิตภัณฑ์ของผ้าทอที่มีอยู่ เพื่อน�าผ้าทอไปพัฒนาให้เป็นผลิตภัณฑ์อื่นที่เป็นรูปแบบ

ผลิตภัณฑ์ ที่ทันสมัยตรงกับความต้องการของลูกค้า เช่น น�าไปท�ากระเป๋าถือ กระเป๋าสะพาย

103 ปี เทพสตรี มหาวิทยาลัยเพื่อการพัฒนาชุมชนและท้องถิ่น > 115