Page 17 - วารสารวัฒนเทพ (วารสารรายปี ปีที่ 1 ฉบับที่ 1 เมษายน 2564 - มีนาคม 2565)

การศึกษาสภาพคูเมือง คันดินกำแพงเมือง

ประตูเมืองและปอมปราการเมืองเกาลพบุรี

2
1
วิไลวรรณ ฉ่ำพิรุณ1 ปรีดี พิศภูมิวิถี2
ความเปนมาและความสำคัญของปญหา
บทบาทหนาที่หลักของมหาวิทยาลัยราชภัฏคือ การจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาทองถิ่น
ภายใตศักยภาพ จุดเดนและเอกลักษณของมหาวิทยาลัยราชภัฏแตละแหง สำนักศิลปะและ
วัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี เปนหนวยงานหนึ่งที่มีการดำเนินงานที่สอดคลอง
กับพันธกิจหลักของมหาวิทยาลัย คือ การจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาทองถิ่น ภายใตกลยุทธ
การพัฒนาระบบและกลไกการทำนุบำรุงศิลปะและวัฒนธรรมรวมกับชุมชนทองถิ่น ภาครัฐ
ภาคเอกชนในเขตบริการ เพื่อใหเกิดฐานขอมูลและแหลงเรียนรู แหลงทองเที่ยวดานศิลปะ
และวัฒนธรรมทองถิ่น ตามอัตลักษณคือ สืบสานงานศิลป แหลงขอมูลทองถิ่นลพบุรี

ดวยมหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี ตั้งอยูในเขตเมืองเกาลพบุรี เปนเมืองที่มี
ความเจริญรุงเรื่องติดตอกันมาเปนเวลายาวนาน หลายยุค หลายสมัยอยางตอเนื่อง นับเปน
เวลามากกวา ๓,๐๐๐ ป ตั้งแตสมัยทวาราวดี (ราวพุทธศตวรรษที่ ๑๒-๑๖) สมัยลพบุรี
ภายใตอิทธิพลของขอม (พุทธศตวรรษที่ ๑๕-๑๘) สมัยอยุธยา (พุทธศตวรรษที่ ๑9-24)
จนถึง สมัยรัตนโกสินทรปจจุบัน (พุทธศตวรรษที่ ๒๔-๒๖) แสดงใหเห็นถึงความเหมาะสม
ของเมืองลพบุรีตอการใชเปนที่ตั้งถิ่นฐานและนับเปนเมืองโบราณที่มีเอกลักษณเฉพาะคือ
เปนเมืองเดียวในประเทศไทยที่มีหลักฐานทางดานประวัติศาสตรของการตั้งชุมชนที่ปรากฏ
ลักษณะคูน้ำ คันดิน ตั้งแตสมัยทวารวดี มีผูอยูอาศัยตั้งถิ่นฐานติดตอกันมายาวนานจนถึง
ปจจุบัน มิเคยถูกทิ้งใหเปนเมืองราง หลักฐานทางประวัติศาสตรดานกายภาพ ตลอดจน
รองรอยหลักฐานทางศิลปสถาปตยกรรมที่ปรากฏใหเห็นในปจจุบัน เปนสิ่งยืนยันถึง
ความเจริญรุงเรืองในอดีตเปนอยางดี รวมทั้งจากคำขวัญของจังหวัดลพบุรี “วังนารายณ
คูบาน ศาลพระกาฬคูเมือง ปรางคสามยอดลือเลื่อง เมืองแหงดินสอพอง เขื่อนปาสักชลสิทธิ์
เกริกกอง แผนดินทองสมเด็จพระนารายณ” ไดสะทอนใหเห็นถึงเอกลักษณของจังหวัดลพบุรี
วาเปนเมืองเกาที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตรและโบราณคดีมากที่สุดเมืองหนึ่งของ
ประเทศไทย

1 ผูชวยศาสตราจารย, ผูทรงคุณวุฒิ สำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี
2 รองศาสตราจารย ดร. สาขาวิชาศึกษาทั่วไป คณะศิลปศาสตร มหาวิทยาลัยมหิดล

9