Page 18 - วารสารวัฒนเทพ (วารสารรายปี ปีที่ 1 ฉบับที่ 1 เมษายน 2564 - มีนาคม 2565)

นอกจากหลักฐานทางวัตถุแลว ยังมีสิ่งที่ยืนยันไดอีกอยางหนึ่ง คือเอกสารทาง
ประวัติศาสตรของชาวตางชาติที่ไดทำการบันทึกไวเกี่ยวกับความเจริญทางกาวหนาทางดาน
สถาปตยกรรมของลพบุรีตั้งแตสมัยอดีต และจากการศึกษาองคประกอบของเมืองลพบุรีที่มี
ความสำคัญตั้งแตในอดีต ซึ่งเคยเปนเมืองหนาดาน เมืองลูกหลวง เมืองราชธานีแหงที่ ๒
เมืองลพบุรี มีคุณสมบัติตามหลักยุทธศาสตร เพื่อการปองกันขาศึกศัตรูและการกินดีอยูดีของ
ประชาชน อันประกอบดวยสิ่งกอสรางสำคัญ ๔ ประการ อยางครบถวน คือ ๑. คูเมือง
๒. คันดินและ หรือ กำแพงเมือง ๓. ประตูเมือง ๔. ปอม (ปอมปน หรือปอมปราการ)
ซึ่งโบราณสถานเหลานี้ไดรับการบูรณะและสรางขึ้นใหมในสมัยสมเด็จพระนารายณมหาราช
ดังที่ปรากฏหลักฐานใหเห็นโบราณสถานที่สำคัญ ๆ จำนวนมากภายในขอบเขตพื้นที่เมืองเกา
ลพบุรี

สมเด็จพระนารายณมหาราชเปนพระมหากษัตริยองคที่ ๒๗ ครองกรุงศรีอยุธยา
ระหวางป พ.ศ. (พ.ศ. ๒๑๙๙ – พ.ศ. ๒๒๓๑) ในระหวางที่ทรงครองราชยที่อยุธยา โปรดมา
ประทับวาราชการที่ลพบุรีเปนระยะเวลานาน ๗ - ๘ เดือนใน ๑ ป โปรดใหสรางเมืองลพบุรี
ขึ้นเปนราชธานีแหงที่ ๒ โปรดใหสรางพระราชวังและปอมปราการเปนแนวปองกันอยาง
แข็งแรงขึ้น โดยไดรับความชวยเหลือจากชาวฝรั่งเศสและชาวอิตาเลียน สมเด็จพระนารายณ
มหาราชโปรดใหสรางสิ่งกอสรางที่เปนโบราณสถานและโบราณวัตถุเปนจำนวนมาก ไดแก
วัดปน วัดอินทรา วัดกวิศราราม วัดเสาธงทองวัดบันไดหิน วัดตองปุ วัดพรหมมาสตร
วัดเชิงทา พระนารายณราชนิเวศน พระที่นั่งไกรสรสีหราช บานหลวงรับราชทูต ปอมทาโพธิ์
ปอมชัยชนะสงคราม ประตูชัย ประตูเพนียด และวัดสันเปาโล เปนตน ซึ่งโบราณสถาน
เหลานี้ กลายเปนมรดกทางวัฒนธรรมและสถานที่ทองเที่ยวทางประวัติศาสตรที่มีชื่อเสียง
เปนที่รูจักกันอยางแพรหลายในหมูนักทองเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวตางประเทศ แตยังมี
โบราณสำคัญ ๆ อีกหลายแหงที่ยังคงมีรองรอยแหงความเจริญรุงเรืองครั้งอดีต ปรากฏ
หลักฐานใหเห็นเปนประจักษ แตยังไดรับความสนใจจากนักทองเที่ยวชาวไทยจำนวนนอย
และ สิ่งแวดลอมที่อยูลอมรอบโบราณสถานยังไมไดรับการอนุรักษและพัฒนาเทาที่ควร
อาจจะเปนเพราะสาเหตุหนึ่งอาจจะมาจากการรับรูถึงคุณคาและความสำคัญยังนอยไป
โบราณสถานดังกลาว ไดแก คูเมือง คันดินกำแพงเมือง ประตูเมือง ปอมปราการเมืองเกา
ลพบุรี ซึ่งโบราณสถานเหลานี้กรมศิลปากรไดประกาศขึ้นทะเบียนเปนโบราณสถานของชาติ
ในราชกิจจานุเบกษา เลมที่ ๕๓ หนา ๙๐๓-๙๐๕ เมื่อวันที่ ๒ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๗๙
เรียบรอยแลว

10
10