Page 91 - งานศิลปหัตถกรรม ลาวแง้ว บ้านหนองเมือง ลพบุรี
P. 91
82 83
การใช้สอย
เอาไว้ส�าหรับต�าเมล็ดข้าวเปลือกเพื่อแยกเปลือกออกจากเมล็ด การใช้
ครกต�าข้าว จะน�าข้าวเปลือกใส่ลงไปในครกพอประมาณ ผู้ที่ท�าหน้าที่ต�าข้าว
จะยืนข้างๆ ครก ใช้มือทั้ง ๒ ข้างจับที่กึ่งกลางสาก ยกสากขึ้นแล้วทิ่มลงไป
ในครก ให้สากไปกระแทกข้าวเปลือก ท�าเช่นนี้เรื่อยไปจนกว่าเปลือกข้าวจะ
หลุดออกหมด
ความเชื่อ ประเพณี
จากการสัมภาษณ์พบว่าครกกับสากที่ใช้ในชีวิตประจ�าวันของลาวแง้วนั้น
สร้างขึ้นเพื่อประโยชน์ใช้สอยเป็นหลักไม่ได้เกี่ยวพันกับความเชื่อหรือประเพณี
อื่นใด
๓.๙ แอก ไม้วางขวางบนคอวัวหรือควายใช้ไถนา คราดนา หรือเทียม
เกวียน เป็นต้น
70
ภาพประกอบ 46 แอก ของลาวแง้วบ้านหนองเมือง
ภาพประกอบ ๔๖ แอก ของลาวแง้วบ้านหนองเมือง
รูปแบบ
จากการสัมภาษณ์ ลุงกอง ศรีจันชัย ได้พูดถึงแอกไว้ว่า แอกท าด้วยไม้ไผ่หรือไม้เนื้อ
แข็งก็ได้ ถ้าแอกท าจากไม้ไผ่ต้องเลือกไผ่อ่อน ดัดมันตั้งแต่เล็กๆให้โค้งตามต้องการ แต่ถ้าท า
จากไม้เนื้อแข็งต้องถากไม้ไห้โค้งแต่จะไม่โค้งสวยเหมือนไม้ไผ่ ไผ่เบากว่าไม้เนื้อแข็งท าให้ควาย
ไม่รับน้ าหนักมาก ข้อเสียของแอกไม้ไผ่คือต้องรอมันโต ถึงตัดมาใช้ได้ (กอง ศรีจันชัย.
สัมภาษณ์. 2558)
ลวดลำย
แอกที่พบท าด้วยไม้ไผ่ดัดให้โค้งงอตามต้องการ เป็นรูปคล้าย พอพาน
ศิลปหัตถกรรมของชาติพันธุ์ลาวแง้ว จุติรัช อนุกูล
วัสดุ
วัสดุที่นิยมน ามาท าแอกได้แก่ไม้ไผ่ ไม้เนื้อแข็งแต่เบา
กำรใช้สอย
เอาไว้ส าหรับใส่บนคอของควายในการนา หรือลากเกวียน ใช้ในการบังคับควายไม่ให้เดิน
ออกนอกทาง โดยผูกเชือก โยงระหว่างคอกับไถ
ควำมเชื่อ ประเพณี
จากการสัมภาษณ์พบว่าแอกที่ใช้ในชีวิตประจ าวันของลาวแง้วนั้น สร้างขึ้นเพื่อประโยชน์
ใช้สอยเป็นหลักไม่ได้เกี่ยวพันกับความเชื่อหรือประเพณีอื่นใด
3.10 เรือขุด เรือชนิดที่ท าด้วยไม้ซุงทั้งต้นหรือทั้งท่อน ขุดด้านบนให้ เป็นรางแล้วเบิกปาก
ออกให้กว้าง ถากหัวและท้ายเรือให้เรียวเชิดขึ้น
