สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี

เขาสมอคอน

   


»»»
 เขาสมอคอนอยู่ในเขตตำบลเขาสมอคอน อำเภอท่าวุ้ง จังหวัดลพบุรี


     เขาสมอคอน   เป็นเทือกเขาตั้งโดดเด่นอยู่กลางทุ่งนาอันกว้างใหญ่ อยู่ในเขตบ้านพาน, บ้านโคกทะเล,   บ้านเขาสมอคอน, บ้านเขาบ้านหว้า และบ้านเขาหมอนอิง ตำบล
     เขาสมอคอน   เทือกเขามีความยาวต่อเนื่องกันประมาณ 5,000 เมตร สูง 56 เมตร   หากเป็นฤดูน้ำหลากจะดูเสมือนว่าเทือกเขานี้จมอยู่กลางทะเลอันเวิ้งว้างเป็นทัศนียภาพที่สวยงามมาก   ชวนให้ไปล่องเรือท่องเที่ยว
    เขาสมอคอนในอดีตมีบุคคลสำคัญเดินทางมาท่องเที่ยวตามหลักฐานที่ปรากฎเช่น "เจ้าฟ้าอภัยทศ" พระอนุชาของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช และ"พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว" ฯลฯ   มีตำนานเก่าแก่เกี่ยวกับเขาสมอคอนแห่งนี้อยู่หลายเรื่อง แต่ที่ปรากฎก็คือ   จากหนังสืออักขรานุกรมภูมิศาสตร์ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน เขียนไว้ว่า "...เขาสมอคอนนี้เป็นที่อยู่ของพระสุกทันตฤาษี   อาจารย์ของพระเจ้ารามคำแหงมหาราชและพระยางำเมือง กษัตริย์เมืองพะเยา   ซึ่งน่าจะเป็นราชวงศ์หนองแสโยนกเชียงแสนทั้ง 2 พระองค์ เพราะเมื่อทรงพระเยาว์   ได้เสด็จมาศึกษาศิลปวิทยาอยู่ด้วยกันที่เขาสมอคอนนี้   ซึ่งสมัยนั้นกษัตริย์เมืองลพบุรีก็เป็นราชวงศ์เดียวกัน..." อาจกล่าวได้ว่าเขาสมอคอนแห่งนี้เคยเป็นสำนักตักศิลาสำคัญในสมัยโบราณ


     บนเทือกเขาสมอคอนมีถ้ำ ดังนั้นจึงทำให้คนในสมัยโบราณสร้างวัดขึ้นตามถ้ำต่างๆ   บนเทือกเขาสมอคอน มีถ้ำและวัดอยู่หลายแห่งได้แก่

     ถ้ำพระนอน
  ถ้ำกว้างประมาณ 7   เมตร ยาวประมาณ 15 เมตร ภายในถ้ำมีหินสีธรรมชาติ เช่นสีเขียว สีเทา   มีเถาวัลย์ย้อยลงมา มีปล่องถ้ำทะลุยอดเขามองเห็นท้องฟ้า ภายในประดิษฐานพระพุทธไสยาสน์(พระนอน) สูงประมาณ 3 เมตร ยาวประมาณ 8 เมตร   อยู่ในถ้ำ  

     ถ้ำน้ำ  ถ้ำต่อจากถ้ำชิงช้า   อยู่ด้านทิศเหนือ ภายในถ้ำมีหินสลับซับซ้อน,   หินงอกหินย้อย(หินที่ย้อยลงมานิยมเรียกว่า "หินนมผา") ซึ่งน้ำที่หยดจากหินนมผาเรียกว่า "น้ำโมกผา", พื้นถ้ำจะเป็นทรายละเอียด   มีแอ่งน้ำและน้ำในถ้ำไม่มีวันแห้ง สุดปลายถ้ำเป็นปล่องถ้ำทะลุยอดเขามองเห็นท้องฟ้า การเข้าไปชมถ้ำต้องใช้ไฟฉาย,   เทียนหรือไต้จุดลงไปจะมองเห็นแสงสะท้อนจากธรรมชาติที่สวยงาม 


     ถ้ำชิงช้า
  ภายในถ้ำมีรากไทรย้อยเป็นจำนวนมาก ปากถ้ำมีต้นกร่าง 1 ต้น   ข้างล่างของต้นกร่างมักมีผู้เห็นรัศมีแสงสีสวยงามเปล่งกระจายสว่าง   ซึ่งเกิดขึ้นในวันโกนและวันพระ เป็นประจำประมาณเดือนละ 3   ครั้ง


     ถ้ำพราหมณี
 ถ้ำอยู่ทางทิศตะวันตกของเขาสมอคอน สมัยก่อนหน้าถ้ำมีตึก 4 คูหา   สันนิษฐานเป็นที่ประทับของพระมหากษัตริย์แต่โบราณ ถ้ำนี้มี แผ่นหินสลักนูนต่ำ   ขนาดยาว 127 ซ.ม. กว้าง 68 ซ.ม.   ลักษณะหินเป็นรูปแกะสลักรูปขาทำท่าเหาะคือทำท่างอเขาเป็นรูปสามเหลี่ยมปลายเท้าชี้ขึ้นสูง   และด้านล่างมีรูปบุคคลผมทรงเกล้าสูงอยู่ในท่าพนมมือไหว้(รูปเทวดาที่เห็นแต่ขา   ชาวบ้านเรียกว่า "นางพราหมณี" และบุคคลที่อยู่ในท่าพนมมือไหว้ เรียกว่า "คนใช้" (ของนางพราหมณี) อาจเป็นรูป แกะสลักสมัยทวารวดี   ด้านหลังถ้ำก่อนออกจากถ้ำมีเล้าเป็ดหินของย่าพราหมณี เชื่อกันว่าเป็นเป็ดทองคำ   หน้าถ้ำมีบ่อน้ำหินอยู่ 1   บ่อ


     ถ้ำพระฉาย
  ถ้ำต่อจากถ้ำพราหมณี   ในสมัยก่อนมีชาวบ้านนำวัวไปเลี้ยงหน้าถ้ำ   มองเห็นพระพุทธรูปปรากฎเด่นขึ้นมาจึงเรียกคนอื่นๆ   มาดูแต่มองไม่เห็นเรียกถ้ำนี้ว่า "ถ้ำพระฉาย" ภายในถ้ำได้พบถ้วยชามสังคโลก   หน้าถ้ำมีฐานวิหารที่สร้างขึ้นในสมัยทวารวดี และพระปรกโพธิ์ พระสามพี่น้อง   พระร่วงปางลีลา   ทั้งเนื้อชินและ เนื้อกระเบื้อง


     ถ้ำมะขาม
  ถ้ำอยู่ท่ามกลางต้นมะขาม   บางต้นมีอายุ 300-400   ปี


     ถ้ำวิหาร
  ในอดีตเป็นที่เก็บเศียรพระพุทธรูปหินทรายสมัยทวารวดีมากมายหลายเศียร   แต่ปัจจุบันสูญหายหมดแล้ว


     ถ้ำตะโก
  ในอดีตมีต้นตะโกอยู่หน้าถ้ำ แต่ปัจจุบันไม่มีแล้ว เป็นถ้ำที่ไม่ลึก   ภายในถ้ำมีพระพุทธรูปศิลาทราย เครื่องปั้นดินเผา   และเครื่องลายครามต่างๆ


     ถ้ำนกพิราบ
  มีนกพิราบอาศัยอยู่จำนวนมาก แต่ปัจจุบันไม่มีนกพิราบเหลืออยู่   เพราะมนุษย์รบกวนที่อยู่


     ถ้ำช้างเผือก
  ภายในถ้ำช้างเผือกจะมีรอยเท้าช้างอยู่เป็นจำนวนมาก   ปากถ้ำจะมีรอยช้างถูหินจากปากถ้ำเป็นมันเลื่อม   ด้านความเชื่อวันดีคืนดีจะมีช้างเผือกออกมาจากถ้ำ และคนมีบุญเท่านั้นจึงจะมองเห็น


     ถ้ำขี้อายและถ้ำไก่แจ้



     วัดบันไดสามแสน
  สร้างขึ้นประมาณ พ.ศ. 2300   ต่อมากลายเป็นวัดร้าง   ได้มีการบูรณะพัฒนาวัดให้เจริญขึ้นมาใหม่ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาครั้งหลัง   วันที่ 23 มิถุนายน พ.ศ. 2514   จากหลักฐานที่ปรากฎอยู่ที่วัดเช่นพบซากโบราณสถานวิหารหน้าถ้ำ   ซากพระอุโบสถเก่าที่เป็นสมัยอยุธยา และพระพุทธรูปที่มีอายุเก่าแก่กว่า พ.ศ. 2300
     วัดอยู่บนยอดเขามีพระอุโบสถ มณฑป มองเห็นได้แต่ไกล   เพราะเป็นจุดสูงสุดของยอดเขาสมอคอน และมีถ้ำ 2 แห่งคือ "ถ้ำวิหารและถ้ำแสนสุข"


     วัดถ้ำตะโกพุทธิโสภาหรือวัดถ้ำตะโก
  สร้างขึ้นประมาณ พ.ศ. 2446   โดยมี "พระอธิการเภา พุทธสโร" จำพรรษาปกครองวัดเป็นรูปแรก   ได้พัฒนาวัดให้เป็นสำนักปฏิบัติธรรม ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา วันที่ 6 มิถุนายน   พ.ศ. 2451 จากหลักฐานที่พบมีพระอุโบสถสร้างขึ้น พ.ศ. 2457   ภายในพระอุโบสถมีจิตรกรรมฝาผนังเรื่อง พระพุทธประวัติ   วิหารมีจิตกรรมฝาผนังศิลปะแบบพม่า และเจดีย์ทรงเรือสำเภา
     วัดถ้ำตะโกอยู่ถัดจากวัดบันไดสามแสนไปทางทิศตะวันออก   ภายในวัดมีเจดีย์ที่ตั้งอยู่กลางเรือสำเภาบนยอดเขา ได้บรรจุอัฐิของอาจารย์สำเภา   เรียกเจดีย์ว่า "พระเจดีย์ทรงเรือมรรคสัจจ์" บริเวณวัดนี้มีถ้ำคือ "ถ้ำตะโก"


     วัดถ้ำช้างเผือก
  สร้างขึ้นประมาณ พ.ศ. 2375   เดิมเสนาสนะได้จัดสร้างขึ้นบริเวณเชิงเขาข้างล่าง โดยมี "พระอธิการพุด" จำพรรษารูปแรก   ได้รับพระราชทาน วิสุงคามสีมา วันที่ 13 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2496
     บริเวณวัดจะมองเห็นช้างเผือกปูนปั้นขนาดใหญ่เท่าช้างจริงสีขาวเด่นเป็นสง่าบนยอดเขาเป็นสัญลักษณ์ของวัด   สามารถขึ้นบันไดไปชมทิวทัศน์ได้ถึงตัวช้าง ที่เชิงเขามีทำนบดินและอ่างเก็บน้ำโบราณ   สร้างขึ้นเมื่อราวพุทธศตวรรษที่ 18   น่าจะเป็นหลักฐานสำคัญที่สุดอีกแห่งหนึ่งของเขาสมอคอน   วัดนี้มีพุทธเจดีย์สร้างไว้บนยอดเขาด้านบนถ้ำ   รอบพุทธเจดีย์มีระเบียงกว้างสามารถเดินชมทิวทัศน์ข้างล่างได้ ถัดมาคือ "ต้นพระศรีมหาโพธิ์" ที่นำมาจากพุทธคยา ประเทศอินเดีย   ท่านเจ้าอาวาสพระสมุห์เยื้อน จันทสุวัณโณ เป็นผู้นำมาปลูก พ.ศ. 2482 และมีถ้ำคือ "ถ้ำช้างเผือก"


     วัดเขาสมอคอน
  สร้างขึ้นประมาณ พ.ศ. 2340   ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาประมาณ พ.ศ. 2389
     บริเวณวัดเขาสมอคอนมีเจดีย์ย่อมุมไม้สิบสองที่ทำบัวกลุ่มรองรับองค์ระฆัง   เป็นเจดีย์แบบนิยมของสมัยอยุธยาจนถึงรัตนโกสินทร์ และมีถ้ำอยู่หลายถ้ำคือ ถ้ำพระนอน   ถ้ำพราหมณี ถ้ำชิงช้า ถ้ำน้ำ ถ้ำพระฉาย และถ้ำไก่แจ้   ฯลฯ


««
วัดที่ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา ได้แก่ วัดที่ได้มีการประกาศตั้งวัด   และได้ลงประกาศในราชกิจจานุเบกษาแล้ว รวมทั้งวัดที่ได้สร้างขึ้นโดยชอบมาก่อนแล้ว   และวัดดังกล่าวได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา   เพื่อใช้เป็นสถานที่ประกอบสังฆกรรมของพระสงฆ์ตามพระวินัย   ดังนั้นวัดที่ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา จึงเป็นวัดที่มีฐานะสมบูรณ์ทั้งตามกฎหมาย   และสมบูรณ์ตามพระวินัย»»

     การท่องเที่ยวเขาสมอคอนนั้นเป็นแหล่งท่องเที่ยวตามธรรมชาติซึ่งเหมาะสำหรับผู้ที่ชอบผจญภัยปีนเขาเข้าชมถ้ำ   บางถ้ำสภาพสมบูรณ์ตามธรรมชาติ   การเดินทางอยู่ห่างจากอำเภอเมือง จังหวัดลพบุรีไปทางตะวันตกเฉียงเหนือประมาณ 31   กิโลเมตร อยู่ห่างอำเภอท่าวุ้งไปทางเหนือประมาณ 20 กิโลเมตร ใช้เส้นทางหลวงหมาย 311   (สายลพบุรี - สิงห์บุรี) ถึง กม.ที่ 18 เลี้ยวขวาเข้าสู่ทางหลวงหมายเลข 3028   ตรงสี่แยกไฟแดง เข้าไปอีกประมาณ 12 กิโลเมตร   มีรถโดยสารประจำทางผ่านทางเข้าเขาสมอคอนบริเวณตลาด ท่าโขลงหลายสาย คือ สายลพบุรี   - ท่าโขลง, สายโคกสำโรง - บ้านหมี่ และสายสิงห์บุรี – บ้านหมี่   หลังจากนั้นต้องเหมารถสองแถว หรือ รถมอเตอร์ไซค์รับจ้างเข้าไปจากปากทาง