Page 74 - งานศิลปหัตถกรรม ลาวแง้ว บ้านหนองเมือง ลพบุรี
P. 74
52
ปลอกหมอนใช้สวมหมอนยัดนุ่น ใช้หนุนหัว ใช้รับแขก หรือถวายแด่พระ คนที่เคารพนับ
ถือ เพราะผ้าขิดนั้นถือเป็นของสูงของมีค่า
ควำมเชื่อ ประเพณี
การท าผ้าขิดนั้นเกี่ยวข้องกับความเชื่อทางศาสนาคือลวดลายที่ขิดเป็นรูปต่างๆที่แฝง
ด้วยความหมาย ที่เป็นมงคล เช่น ลายพญานาค เป็นตัวแทนของความอุดมสมบูรณ์ ลาย
พญานาคนี้ทอขึ้นถวายพระในเทศกาลงานบุญต่าง ๆ ลายช้าง ช้างเป็นสัตว์คู่บ้านคู่เมืองที่
เป็นสัญลักษณ์ของความเป็นใหญ่ค้ าจุนศาสนา ลายม้า ม้าเป็นสัตว์คู่บ้านคู่เมืองเช่นเดียวกันที่
เป็นสัญลักษณ์ของความเข้มแข็ง ทรงพลัง และเป็นพาหนะที่พระพุทธเจ้าใช้ขี่ไปทรงผนวช (สง่า
ขันเล็ก.สัมภาษณ์. 2558)
ภาพประกอบ 32 ลายช้างลายม้าที่ปรากฏบน ปลอกหมอนขิด
2.3 ผ้าห่อคัมภีร์ ในสมัยก่อนความรู้ต่างๆจะถูกบันทึกไว้ในใบลาน เรียกว่า "จาร" มีความ
เชื่อว่า การสร้างหนังสือ คัมภีร์ใบลาน ที่เกี่ยวกับพระพุทธศาสนาจะได้อานิสงค์อันยิ่งใหญ่ด้วย
เหตุนี้ เมื่อมีการสร้างคัมภีร์ใบลาน จ าเป็นจะต้องมีการเก็บรักษาไว้ให้ดี จึงมีธรรมเนียมนิยม
สร้างผ้าห่อคัมภีร์ใบลานถวายวัด โดยหญิงสาวลาวแง้วจะเป็นผู้ที่น าผ้าทอของตนเองมาห่อ
คัมภีร์ไว้ เนื่องจากความเชื่อว่า ผู้หญิงไม่มีโอกาสบวชเหมือนผู้ชาย ดังนั้นผู้หญิงจึงต้องทดแทน
ด้วยการทอผ้าห่อคัมภีร์ขึ้นมา โดยผู้ทอจะท าให้มีขนาดกว้างยาวพอดีกับ ใบลาน และจะทอ
อย่างประณีตงดงาม มีลาดลายสีสันตามความคิดสร้างสรรค์และจินตนาการของผู้ทอ มีทั้งผ้า
66
ไหมและผ้าไหม ไม่จ ากัด ลวดลาย และน าไปถวายเพื่อใช้ในการห่อคัมภีร์ และจะเป็นการได้
อานิสงฆ์เท่าเทียมกับฝ่ายชาย
54
ภาพประกอบ ๓๓ ผ้าห่อคัมภีร์ของลาวแง้วบ้านหนองเมือง
ดอกไม้ นอกจากนั้นยังทอเป็นข้อความต่างๆเพื่อหวังบุญกุศลที่จะได้ส าเร็จมรรคผล นิพพาน
ต่อไปในอนาคต (สง่า ขันเล็ก.สัมภาษณ์. 2558)
๒.๔ ผ้าม่าน เครื่องกั้นบัง โดยปรกติท�าด้วยผ้า ใช้ห้อยกั้นห้องหรือ
ประตูหน้าต่าง
2.4 ผ้าม่าน เครื่องกั้นบัง โดยปรกติท าด้วยผ้า ใช้ห้อยกั้นห้องหรือประตูหน้าต่าง
ภาพประกอบ ๓๔ ผ้าม่านของลาวแง้วบ้านหนองเมือง
ภาพประกอบ 34 ผ้าม่านของลาวแง้วบ้านหนองเมือง
รูปแบบ
รูปแบบ
จากการสัมภาษณ์ป้าสง่า ขันเล็ก ท าให้ทราบว่าผ้าม่านท าจากผ้าขิด ทอแล้วน ามาเย็บ
จากการสัมภาษณ์ป้าสง่า ขันเล็ก ท�าให้ทราบว่าผ้าม่านท�าจากผ้าขิด
ต่อกัน ขอบท าด้วยผ้าพื้นสีต่างๆเอาไว้แขวนกั้นบังตาหรือเป็นฉากกั้นตรงพระนั่งในงานมงคล
ทอแล้วน�ามาเย็บต่อกัน ขอบท�าด้วยผ้าพื้นสีต่างๆเอาไว้แขวนกั้นบังตาหรือเป็น
ต่างๆ ปัจจุบันหาคนท าไม่ได้แล้ว ที่มีเหลืออยู่เป็นผ้าของรุ่นปู่ย่าทั้งนั้น (สง่า ขันเล็ก.สัมภาษณ์.
ฉากกั้นตรงพระนั่งในงานมงคลต่างๆ ปัจจุบันหาคนท�าไม่ได้แล้ว ที่มีเหลืออยู่
2558)
ลวดลำย
เป็นผ้าของรุ่นปู่ย่าทั้งนั้น (สง่า ขันเล็ก.สัมภาษณ์. ๒๕๕๘)
ผ้าม่านลายขิด ที่เหลืออยู่สองผืนเป็นผ้าที่เกิดจากการขิดมีหลากหลายลวดลาย ลายที่พบ
คือ ลายช้าง ลายม้า ลายคนยืนบนหลังช้าง มือถือดอกไม้ ลายต้นไม้ดอกไม้ ลายขอ ลายหน้า
บัน ลายตารางสี่เหลี่ยม เป็นต้น
วัสดุ
ศิลปหัตถกรรมของชาติพันธุ์ลาวแง้ว
ผ้า ฝ้าย ฟืม กี่ทอผ้า อุปกรณ์ที่ใช้ขิด เป็นอุปกรณ์ปลายแหลม เช่น ขนเม่น ไม้
กำรใช้สอย
ผ้าม่านใช้ห้อยกั้นห้อง หรือประตู หน้าต่าง เอาไว้แขวนกั้นบังตาหรือเป็นฉากกั้นตรงพระ
นั่งในงานมงคลต่างๆ
