Page 71 - งานศิลปหัตถกรรม ลาวแง้ว บ้านหนองเมือง ลพบุรี
P. 71
62 63
ลวดลาย
ลวดลายบนปลอกหมอนที่เกิดจากการขิดมีหลากหลายลวดลาย แล้ว
แต่ผู้ใดจะคิดสร้างขึ้น หรือเป็นลวดลายที่สืบทอดท�าต่อๆกันมา เช่น ลายช้าง
ลายม้า ลายดอกไม้ ลายขอ ลายพรรณพฤกษา ลายพญานาค เป็นต้น
วัสดุ
สีย้อมผ้า ฝ้าย ฟืม กี่ทอผ้า อุปกรณ์ที่ใช้ขิดมีปลายแหลม เช่น ขนเม่น
การใช้สอย
ปลอกหมอนใช้สวมหมอนยัดนุ่น ใช้หนุนหัว ใช้รับแขก หรือถวายแด่พระ
คนที่เคารพนับถือ เพราะผ้าขิดนั้นถือเป็นของสูงของมีค่า
ความเชื่อ ประเพณี
การท�าผ้าขิดนั้นเกี่ยวข้องกับความเชื่อทางศาสนาคือลวดลายที่ขิดเป็นรูปต่างๆ
ที่แฝงด้วยความหมาย ที่เป็นมงคล เช่น ลายพญานาค เป็นตัวแทนของความ
อุดมสมบูรณ์ ลายพญานาคนี้ทอขึ้นถวายพระในเทศกาลงานบุญต่าง ๆ ลายช้าง
ช้างเป็นสัตว์คู่บ้านคู่เมืองที่เป็นสัญลักษณ์ของความเป็นใหญ่ค�้าจุนศาสนา ลาย
51
ม้า ม้าเป็นสัตว์คู่บ้านคู่เมืองเช่นเดียวกันที่เป็นสัญลักษณ์ของความเข้มแข็ง ทรง
ภาพประกอบ 30 ผ้าซิ่นลายขอ ลายต้นสน ลายน้ าไหล และลายข้าวหลามตัด ของนางค าพัน
พลัง และเป็นพาหนะที่พระพุทธเจ้าใช้ขี่ไปทรงผนวช (สง่า ขันเล็ก.สัมภาษณ์.
พรเอนก
๒๕๕๘) 2.2 ปลอกหมอนขิด ผ้าขิดถือเป็นของสูง จึงมักจะทอใช้ในโอกาสที่เป็นมงคลหรืองานพิธี
หมอนขิด เป็นภูมิปัญญาดั้งเดิม ที่มีมาตั้งแต่ในอดีต แสดงให้เห็นถึงวัฒนธรรมทาง
ศิลปหัตถกรรมของลาวแง้วไว้ได้อย่างดี
ภาพประกอบ ๓๑ ปลอกหมอนขิด ที่มีลวดลายสวยงามของลาวแง้ว
ภาพประกอบ 31 ปลอกหมอนขิด ที่มีลวดลายสวยงามของลาวแง้ว
รูปแบบ
จากการสัมภาษณ์ป้าสง่า ขันเล็ก ท าให้ทราบว่าการท าลายขิดนั้นท ายาก ป้าเองท าได้
ศิลปหัตถกรรมของชาติพันธุ์ลาวแง้ว จุติรัช อนุกูล
นิดหน่อย ปัจจุบันหาคนท าไม่ได้แล้ว ผ้าขิดที่มีอยู่เป็นผ้าของรุ่นปู่ย่าทั้งนั้น ปลอกหมอนนั้นต้อง
ท าขนาดพิเศษให้ใหญ่กว่าหมอนนิดหน่อย ทอก่อน แล้วค่อยเย็บทีหลังตรงขอบเย็บเก็บชายให้
เรียบร้อยหรือจะใช้ผ้าลูกไม้เย็บเป็นชายก็ได้ (สง่า ขันเล็ก.สัมภาษณ์. 2558)
ลวดลำย
ลวดลายบนปลอกหมอนที่เกิดจากการขิดมีหลากหลายลวดลาย แล้วแต่ผู้ใดจะคิดสร้าง
ขึ้น หรือเป็นลวดลายที่สืบทอดท าต่อๆกันมา เช่น ลายช้าง ลายม้า ลายดอกไม้ ลายขอ ลาย
พรรณพฤกษา ลายพญานาค เป็นต้น
วัสดุ
สีย้อมผ้า ฝ้าย ฟืม กี่ทอผ้า อุปกรณ์ที่ใช้ขิดมีปลายแหลม เช่น ขนเม่น
กำรใช้สอย
