Page 72 - งานศิลปหัตถกรรม ลาวแง้ว บ้านหนองเมือง ลพบุรี
P. 72
52
ปลอกหมอนใช้สวมหมอนยัดนุ่น ใช้หนุนหัว ใช้รับแขก หรือถวายแด่พระ คนที่เคารพนับ
ถือ เพราะผ้าขิดนั้นถือเป็นของสูงของมีค่า
ควำมเชื่อ ประเพณี
การท าผ้าขิดนั้นเกี่ยวข้องกับความเชื่อทางศาสนาคือลวดลายที่ขิดเป็นรูปต่างๆที่แฝง
ด้วยความหมาย ที่เป็นมงคล เช่น ลายพญานาค เป็นตัวแทนของความอุดมสมบูรณ์ ลาย
พญานาคนี้ทอขึ้นถวายพระในเทศกาลงานบุญต่าง ๆ ลายช้าง ช้างเป็นสัตว์คู่บ้านคู่เมืองที่
เป็นสัญลักษณ์ของความเป็นใหญ่ค้ าจุนศาสนา ลายม้า ม้าเป็นสัตว์คู่บ้านคู่เมืองเช่นเดียวกันที่
64
เป็นสัญลักษณ์ของความเข้มแข็ง ทรงพลัง และเป็นพาหนะที่พระพุทธเจ้าใช้ขี่ไปทรงผนวช (สง่า
ขันเล็ก.สัมภาษณ์. 2558)
ภาพประกอบ ๓๒ ลายช้างลายม้าที่ปรากฏบน ปลอกหมอนขิด
ภาพประกอบ 32 ลายช้างลายม้าที่ปรากฏบน ปลอกหมอนขิด
2.3 ผ้าห่อคัมภีร์ ในสมัยก่อนความรู้ต่างๆจะถูกบันทึกไว้ในใบลาน เรียกว่า "จาร" มีความ
๒.๓ ผ้าห่อคัมภีร์ ในสมัยก่อนความรู้ต่างๆจะถูกบันทึกไว้ในใบลาน
เชื่อว่า การสร้างหนังสือ คัมภีร์ใบลาน ที่เกี่ยวกับพระพุทธศาสนาจะได้อานิสงค์อันยิ่งใหญ่ด้วย
เรียกว่า “จาร” มีความเชื่อว่า การสร้างหนังสือ คัมภีร์ใบลาน ที่เกี่ยวกับ
เหตุนี้ เมื่อมีการสร้างคัมภีร์ใบลาน จ าเป็นจะต้องมีการเก็บรักษาไว้ให้ดี จึงมีธรรมเนียมนิยม
พระพุทธศาสนาจะได้อานิสงค์อันยิ่งใหญ่ด้วยเหตุนี้ เมื่อมีการสร้างคัมภีร์ใบลาน
สร้างผ้าห่อคัมภีร์ใบลานถวายวัด โดยหญิงสาวลาวแง้วจะเป็นผู้ที่น าผ้าทอของตนเองมาห่อ
จ�าเป็นจะต้องมีการเก็บรักษาไว้ให้ดี จึงมีธรรมเนียมนิยมสร้างผ้าห่อคัมภีร์
คัมภีร์ไว้ เนื่องจากความเชื่อว่า ผู้หญิงไม่มีโอกาสบวชเหมือนผู้ชาย ดังนั้นผู้หญิงจึงต้องทดแทน
ใบลานถวายวัด โดยหญิงสาวลาวแง้วจะเป็นผู้ที่น�าผ้าทอของตนเองมาห่อคัมภีร์ไว้
ด้วยการทอผ้าห่อคัมภีร์ขึ้นมา โดยผู้ทอจะท าให้มีขนาดกว้างยาวพอดีกับ ใบลาน และจะทอ
อย่างประณีตงดงาม มีลาดลายสีสันตามความคิดสร้างสรรค์และจินตนาการของผู้ทอ มีทั้งผ้า
เนื่องจากความเชื่อว่า ผู้หญิงไม่มีโอกาสบวชเหมือนผู้ชาย ดังนั้นผู้หญิงจึงต้อง
ไหมและผ้าไหม ไม่จ ากัด ลวดลาย และน าไปถวายเพื่อใช้ในการห่อคัมภีร์ และจะเป็นการได้
ทดแทนด้วยการทอผ้าห่อคัมภีร์ขึ้นมา โดยผู้ทอจะท�าให้มีขนาดกว้างยาวพอดี
อานิสงฆ์เท่าเทียมกับฝ่ายชาย
กับ ใบลาน และจะทออย่างประณีตงดงาม มีลาดลายสีสันตามความคิดสร้างสรรค์
และจินตนาการของผู้ทอ มีทั้งผ้าไหมและผ้าไหม ไม่จ�ากัด ลวดลาย และน�าไป
ถวายเพื่อใช้ในการห่อคัมภีร์ และจะเป็นการได้อานิสงฆ์เท่าเทียมกับฝ่ายชาย
รูปแบบ
จากการสัมภาษณ์ป้าสง่า ขันเล็ก ท�าให้ทราบว่าผ้าห่อคัมภีร์ ท�าด้วย
จากผ้าขิดท�าเป็นลวดลายต่างๆ มีสีสันสวยงามเช่น สีเหลือง สีแดง สีเขียว สีด�า
เวลาทอจะแทรกไม้ไผ่ กว้างประมาณ เซนต์หรือสองเซนต์ไว้ตรงกลางผืนผ้าเป็น
ระยะๆ เพื่อให้มันแข็งแรงทนทาน ปัจจุบันไม่มีคนท�าแล้ว ที่มีเหลืออยู่เป็นผ้า
ของรุ่นปู่ย่าทั้งนั้น (สง่า ขันเล็ก.สัมภาษณ์. ๒๕๕๘)
ศิลปหัตถกรรมของชาติพันธุ์ลาวแง้ว
