Page 79 - วารสารวัฒนเทพ (วารสารรายปี ปีที่ 1 ฉบับที่ 1 เมษายน 2564 - มีนาคม 2565)

กับพระมหากษัตริย โดยใชตกแตงวัสดุสิ่งของที่มีขนาดเล็กดังเชน พานแวนฟา โตก ตะลุม
หีบคัมภีร ไปจนถึงงานประดับตกแตงบนพื้นผนังหองที่มีขนาดใหญ
กระบวนการการสรางสรรคลวดลายทองรดน้ำบนพื้นระนาบ โดยใชเทคนิคซิลค
สกรีน มีการเปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย เชน ในเรื่องของการใชวัสดุอุปกรณทดแทน เพราะ
วัสดุบางอยางในปจจุบันหายากมีราคาแพง จึงมีการปรับเปลี่ยนและเลือกใชวัสดุอุปกรณ
เทคนิคกระบวนการตางๆ ของแตละบุคคลที่จะสามารถนำมาทดแทนของเดิม แตความ
ประณีต ความวิจิตรบรรจงในความงดงามของลวดลายทองรดน้ำนั้นยังคงอยูและมีคุณคา
ดังเดิม
การสืบทอดภูมิปญญามีการสืบทอดมาอยางยาวนานจากการเรียนรูโดยการกระทำ
โดยการปฏิบัติในลักษณะครูพักลักจำสงตอจากคนรุนหนึ่งไปสูอีกรุนหนึ่ง แบบพี่สอนนอง
แบบครูสอนศิษย แบบนายชางสอนลูกมือ โดยมีการผานเทคนิคและกระบวนการถายทอด
ทางวัฒนธรรมหรือกระบวนการเรียนรูทางวัฒนธรรม ซึ่งเปนการเรียนรูจากประสบการณตรง
และจากการสังเกตดูจากผูอื่นคือการเรียนรูแบบสังเกต แลวนำมาประยุกตใชตามความถนัด
หรือตามความเหมาะสม ตามจริตของแตละบุคคล ซึ่งในการทำลวดลายทองรดน้ำนั้นไมมี
สูตรหรืออัตราสวนผสมการชั่งหรือตวงที่เปนมาตรฐานตายตัว การมีทักษะประสบการณใน
การทำงานที่มากพอและยาวนานเทานั้น ซึ่งจะสามารถจะสังเกตแลวนำมาปรับปรุง
เปลี่ยนแปลงประยุกตใช ตามความเหมาะสม มีองคประกอบของการถายทอดในดานตางๆ
มีลำดับขั้นตอนในการเรียนรูพอสรุปได 3 หลัก โดยเริ่มจาก 1) หลักความเหมือน ประกอบ
ไปดวยการเลียนแบบ ดูแบบอยางจากการสังเกต จากการปฏิบัติของผูถายทอด ทดลองทำ
ตามตัวอยางทีละขั้นตอน การทำซ้ำ เปนการย้ำทักษะ เพื่อใหเกิดความแมนยำ ใหเกิดความ
ชำนาญ 2) หลักความตาง ประกอบไปดวย ความตองการที่จะเปลี่ยนแปลงจากวัสดุ เทคนิค
ขั้นตอนกระบวนการ การทำลวดลายทองรดน้ำ จากดั้งเดิมแบบโบราณมาคลี่คลาย
ประยุกตใชวัสดุอุปกรณใหทันกับเหตุการณปจจุบัน 3) หลักความเปนฉัน เปนรากเหงาทาง
วัฒนธรรม สุนทรียภาพตั้งอยูบนรากฐานของวัฒนธรรม (ความเปนฉัน) ซึ่งในวิญญาณของ
คนและผลงานทางดานศิลปะที่ไดแสดงออกมาเปนวัฒนธรรมทางศิลปะมีอยู 2 ระดับดวยกัน
คือ
1. วัฒนธรรมที่เปนสันดานภายใน (สันดานสุก) สิ่งที่เปนครูอยูภายใน การเก็บสั่งสม
ความรูความสามารถที่ทับถมเอาไวภายใน เปนคุณสมบัติทางวัฒนธรรมที่มีอยู เมื่อมีโอกาส
สิ่งเหลานั้นก็จะไหลออกมาภายนอกในรูปแบบของงานศิลปะ แสดงถึงความเปนฉัน
2. วัฒนธรรมที่เปนของสังคมภายนอก วัฒนธรรมของสังคมภายนอกเปนเบาหลอม
ใหคนในชุมชนเปนอันหนึ่งอันเดียวกัน มีความรูสึกนึกคิดคลาย ๆ กัน รับรูวาเปนวัฒนธรรม
ของกันและกัน เชน เพลงที่แสดง ความเปนเชื้อชาติ มอญ ลาว เขมร พมา ญวน มาเลย ไทย
ขา ฝรั่ง เปนตน

71
71