Page 65 - 104 ปี เทพสตรี มหาวิทยาลัยเพื่อการพัฒนาท้องถิ่น
P. 65
ควิามเปั็นมา
จากการลังพัื�นที่ี�วิสาหกิจชัุมีชันสมีุนไพัรเพัื�อัคืวามีงามีผ่อัง พัระที่ี�นั�งเย็น ตําบลัที่ะเลัชัุบศร อัําเภัอั
เมีือัง จังหวัดลัพับุรี เป็นวิสาหกิจชัุมีชันที่ี�มีีศักยภัาพั เป็นการรวมีตัวขอังสมีาชัิกเพัื�อัพััฒนาแลัะส่งเสริมี
อัาชัีพัเน้นการใชั้ที่รัพัยากรในชัุมีชันมีาพััฒนาให้เป็นผลัิตภััณิฑ์์ชัุมีชัน ผลัิตภััณิฑ์์หลัักขอังที่างชัุมีชัน ได้แก่
ผลัิตภััณิฑ์์สบู่สมีุนไพัรน้อัยหน้า ผลัิตภััณิฑ์์ดินสอัพัอังแปรรูป โดยมีีการผสมีสมีุนไพัรพัื�นบ้านเข้าไป คืือั
ขมีิ�น น�ำผ่�ง แลัะมีะนาว แลัะผลัิตภััณิฑ์์คืรีมีดินสอัพัอัง เป็นต้น จากการสัมีภัาษณิ์คืวามีต้อังการขอังผู้นำ
กลัุ่มีเบื�อังต้น พับว่าสมีาชัิกกลัุ่มีมีีคืวามีคืิดริเริ�มีสร้างสรรคื์สนใจผลัิตสินคื้าใหมี่ โดยวิธีการผลัิตไมี่ซึ่ับซึ่้อัน
ใชั้วัตถึุดิบที่ี�หาง่ายภัายในชัุมีชัน แลัะใชั้ฐานภัูมีิปัญญาที่้อังถึิ�นเป็นสำคืัญ อัีกที่ั�งในชัุมีชันมีีดินสอัพัอัง แลัะ
ปลัูกต้นน้อัยหน่าเป็นจำนวนมีาก แลัะมีีใบน้อัยหน่าที่ี�เหลัือัจากการผลัิตผลัิตภััณิฑ์์หลัักขอังที่างชัุมีชันที่ี�ไมี่
ได้นำไปใชั้ประโยชัน์ สมีาชัิกกลัุ่มีจ่งสนใจการย้อัมีสีผ้าฝึ้ายจากสีใบน้อัยหน่าร่วมีกับหมีักดินสอัพัอัง มีี
คืุณิสมีบัติชั่วยจับสีแลัะแที่รกซึ่่มีชัั�นยอัดที่ำให้สีเข้มีข่�น แลัะอัีกวัตถึุดิบที่ี�สำคืัญอัีกชันิดหน่�งคืือัใบน้อัยหน่า
ซึ่่�งมีีสารฟาด หรือั แที่นนิน มีีคืุณิสมีบัติชั่วยให้สีติดกับเส้นด้ายได้ดีข่�น จากนั�นนำผ้าฝึ้ายย้อัมีสีธรรมีชัาติ
ที่ี�ได้นั�นมีาพััฒนาให้เป็นผลัิตภััณิฑ์์ใหมี่ขอังที่างชัุมีชัน ได้แก่ กลั่อังบรรจุภััณิฑ์์จากผ้าฝึ้ายย้อัมีสีธรรมีชัาติ
สำหรับใส่ขอังชัำร่วย เคืรื�อังประดับ หนังสือั หรือั ผลัิตภััณิฑ์์ขอังที่างชัุมีชัน (เซึ่็ตเคืรื�อังสำอัางคื์) เป็นต้น
อัีกที่ั�งอัอักแบบตราปั�มีโลัโก้ป้ายแที่้กห้อัยสินคื้าจากกระดาษจากเศษเหลัือัที่ิ�งจากใบน้อัยหน่าหลัังจากการ
สกัดสี เป็นการเน้นใชั้ที่รัพัยากรจากธรรมีชัาติให้เกิดประโยชัน์สูงสุด การนำวัสดุเหลัือัใชั้ที่างการเกษตรมีา
ใชั้เป็นสีย้อัมีธรรมีชัาติเพัื�อัเพัิ�มีมีูลัคื่าสินคื้า นับได้ว่าเป็นเรื�อังสำคืัญ จ่งเป็นที่างเลัือักที่ี�น่าสนใจแลัะเหมีาะ
สมีในขณิะนี�
การย้อัมีสีธรรมีชัาติข้อัดี คืือั สีไมี่ฉูดฉาด มีีคืวามีเป็นเอักลัักษณิ์ไมี่สามีารถึลัอักเลัียนแบบได้ แต่
การใชั้สีธรรมีชัาติก็มีีข้อักำจัด คืือั พัืชัจะให้สีที่ี�แตกต่างกันข่�นอัยู่กับฤดูกาลั อัายุขอังพัืชั แลัะคืวามีคืงที่น
ต่อัการติดสีต�ำกว่าสีสังเคืราะห์ สีธรรมีชัาติเป็นสีที่ี�จำเป็นต้อังอัาศัยสารชั่วยติดให้สีติดแนบกับเส้นใย สาร
ชั่วยติดสีมีี 2 ประเภัที่ คืือั สารชั่วยติดเคืมีี (มีอัร์แดนซึ่์) แลัะสารชั่วยติดธรรมีชัาติ (มีอัร์แดนซึ่์ธรรมีชัาติ)
นอักจากนี�สารชั่วยติดสีจะเป็นสารชั่วยในการติดสีแลั้วยังส่งผลัต่อัการเปลัี�ยนเฉดสีขอังสีย้อัมีได้ ถึ้าหาก
ใชั้สารชั่วยติดสีต่างชันิดกัน จะให้สีหลัังการย้อัมีที่ี�แตกต่างกัน
ดังนั�น ผู้วิจัยจ่งเลั็งเห็นประโยชัน์ที่ี�จะศ่กษาการใชั้สีย้อัมีธรรมีชัาติจากใบน้อัยหน่าที่ี�ปลัูกอัยู่
ภัายในที่้อังถึิ�นสำหรับย้อัมีผ้าฝึ้าย ร่วมีกับหมีักโคืลันดินสอัพัอัง แลัะเพัื�อัเพัิ�มีมีูลัคื่าแลัะเป็นการเพัิ�มีเฉด
สี โดยใชั้สารชั่วยในการติด ได้แก่ เกลัือัแกง แลัะ เกลัือัเหลั็ก พัร้อัมีที่ั�งศ่กษาคืวามีคืงที่นขอังสีบนผ้าฝึ้าย
เพัื�อัเป็นการที่ดสอับประสิที่ธิภัาพัขอังสีย้อัมี ให้เกิดเป็นผลัิตภััณิฑ์์ใหมี่ที่ี�น่าสนใจขอังที่างชัุมีชัน เป็นการ
สร้างเอักลัักษณิ์สีย้อัมีจากธรรมีชัาติชันิดใหมี่ ส่งเสริมีการนำวัสดุที่างการเกษตรมีาใชั้ให้เกิดประโยชัน์มีาก
ที่ี�สุด รวมีถึ่งการสร้างเอักลัักษณิ์ให้กับชัุมีชันสู่เศรษฐกิจสร้างสรรคื์ต่อัไป
วิัตถิุ่ปัระสงค์ของโครงการ
1. เพัื�อัเพัิ�มีมีูลัคื่าผลัิตภััณิฑ์์ผ้าฝึ้ายย้อัมีสีธรรมีชัาติจากใบน้อัยหน่าร่วมีกับการหมีักดินสอัพัอัง
ผ่านกระบวนการย้อัมีโดยใชั้สารชั่วยย้อัมีจากธรรมีชัาติ
2. เพัื�อัพััฒนารูปแบบผลัิตภััณิฑ์์จากผ้าฝึ้ายย้อัมีสีจากใบน้อัยหน่าร่วมีกับการหมีักดินสอัพัอัง
104 ปีี เทพสตรีี มหาวัิทยาลัยเพ่�อการีพัฒนาท้องถิ่ิ�น >> 63
