Page 49 - วารสารวัฒนเทพ (วารสารรายปี ปีที่ 1 ฉบับที่ 1 เมษายน 2564 - มีนาคม 2565)
P. 49
จิตรกรรมฝาผนัง วัดจันทบุรี อำเภอเสาให จังหวัดสระบุรี
1
จุติรัช อนุกูล3
ความเปนมาและความสำคัญของปญหา
จิตรกรรมฝาผนังเปนผลงานศิลปะที่มีคุณคาทางดานประวัติศาสตร โบราณคดี
ขนบธรรมเนียมประเพณี วิถีการดำเนินชีวิต คติความเชื่อ รวมถึงคุณคาทางสุนทรียศาสตรที่
แสดงถึงความเจริญของคนในทองถิ่นไดเปนอยางดี ดังนั้นจิตรกรรมฝาผนังจึงเปนการบันทึก
ประวัติศาสตรและเหตุการณที่เกิดขึ้นในแตละชวงเวลาที่ผานมา จิตรกรรมฝาผนังของไทย
เปนศิลปะที่มีความประณีตสวยงาม แสดงถึงความรูสึก สะทอนวิถีชีวิตและความเปนไทย ที่มี
ความออนโยน ละมุนละไม มีการสรางสรรคสืบตอกันมาตั้งแตอดีตจนกลายเปนศิลปะประจำ
ชาติ ที่มีลักษณะ และรูปแบบเฉพาะตน นิยมเขียนบนฝาผนังภายในอาคารที่เกี่ยวกับพุทธ
ศาสนาและอาคารที่เกี่ยวกับบุคคลชั้นสูง เชน โบสถ วิหาร พระที่นั่ง วัง โดยเขียนดวยสีฝุน
ตามกรรมวิธีของชางเขียนไทยโบราณ เนื้อหาที่เขียนมักเปนเรื่องราวเกี่ยวกับ พุทธประวัติ
ทศชาติชาดก ไตรภูมิ วรรณคดีและชีวิตไทย พงศาวดารตางๆ ลักษณะจิตรกรรมไทยแบบ
ประเพณีเปนศิลปะ แบบอุดมคติ ผนวกเขากับเรื่องราวที่กึ่งลึกลับมหัศจรรย ซึ่งคลายกับงาน
จิตรกรรมในประเทศแถบตะวันออกหลายๆ ประเทศ เชน อินเดีย ศรีลังกา จีนและญี่ปุน
เปนตน เปนภาพที่ระบายสีแบนเรียบ ดวยสีคอนขางสดใส และมีการตัดเสนเปนภาพ 2 มิติ
ใหความรูสึกเพียงดานกวางและยาว ไมมีความลึก ไมมีการใชแสงและเงามาประกอบ
จิตรกรรมไทยแบบประเพณีมีลักษณะพิเศษในการจัดวางภาพแบบเลาเรื่องเปนตอนๆ
ตามผนังชองหนาตาง โดยรอบโบสถ วิหาร และผนังดานหนาและหลังพระประธาน ภาพ
จิตรกรรมไทยมีการใชสีแตกตางกันออกไปตามยุคสมัย ทั้งเอกรงค และพหุรงค โดยเฉพาะ
การใชสีหลายๆ สีแบบพหุรงคนิยมมากในสมัยรัตนโกสินทร เพราะไดสีจากตางประเทศที่เขา
มาติดตอคาขายดวย ทำใหภาพจิตรกรรมไทยมีความสวยงามและสีสันที่หลากหลายมากขึ้น
(จิตรกรรมไทย. 2563. ออนไลน)
วัดจันทบุรี ตั้งอยูริมแมน้ำปาสัก ตำบลเมืองเกา อำเภอเสาไห จังหวัดสระบุรี
ไมปรากฏหลักฐานแนชัดวาสรางขึ้นตั้งแตสมัยใด เหตุที่ชื่อวาวัดจันทบุรีสันนิษฐานไดวา
ชุมชนเกาแกที่อยูลอมรอบวัดแหงนี้อาจจะเปนชาวลาวที่อพยพมาจากเมืองเวียงจันทนตั้งแต
สมัยตนรัตนโกสินทรราวสมัยรัชกาลที่ 3 ชื่อ จันทบุรีจึงอาจจะเปนการตั้งชื่อตามเมือง
เวียงจันทนเพื่อเปนที่ระลึกถึงบานเกิด อุโบสถ สรางขึ้นเมื่อ พ.ศ.2364 มีลักษณะกออิฐถือ
ปูน หลังคาจั่ว หนาบันประดับลายปูนปนลายพรรณพฤกษาและเครื่องถวยสังคโลก บริเวณ
ภายในอุโบสถ มีงานจิตรกรรมฝาผนังโดยรอบ ที่นาสนใจคือการเขียนลายผามานดานหลัง
1 ผูชวยศาสตราจารย ดร. ผูอำนวยการสำนักศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี
41