Page 31 - ภาพวาดบุคคลสำคัญสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช
P. 31

นอกจากนี้เขายังเป็นปูของพระยาราชนิกูล (ทองคํา) ซึ่งเป็นบิดาของสมเด็จพระปฐมบรมมหา
                               ่
               ชนก พระราชบิดาของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟาจุฬาโลก
                                                   ้
                       ตอมาทานไดเลื่อนบรรดาศักดิ์เป็นพระวิสุทธิสุนทร (ปาน) ในสมัยที่โกษาปานดํารง
                        ่
                                ้
                            ่
               ตําแหนงเป็นพระวิสุทธิสุนทรไดรับแตงตั้งใหเป็นทูตออกไปเจริญสัมพันธ ์ ไมตรีกับฝรั่งเศส การ
                     ่
                                         ่
                                     ้
                                              ้
               สรางความสัมพันธ ์ ทางการทูตกับฝรั่งเศสในสมัยนั้น อาจเป็นเพราะตองการนําฝรั่งเศสมาคาน
                                                               ้
                 ้
               อํานาจกับฮอลันดาโดยนโยบายเปิดประเทศทําใหการติดตอคาขายกับตางประเทศ
                                                      ้
                                                                        ่
                                                             ่
                                                                ้
               เจริญกาวหนาอยางมาก และยังทําใหอยุธยาไดรับวิทยาการทันสมัย เชน การสรางปอมปราการ
                        ้
                           ่
                    ้
                                                                        ้
                                         ้
                                                               ่
                                               ้
                                                                      ้
               และวิทยาการทางดาราศาสตร ์  จากฝรั่งเศสดวย (พงศ์สวัสดิ์  ชยธวัช. ๒๕๖๒)
                                              ้

               บุคลิกและความสามารถ
                          เจาพระยาโกษาธิบดี (ปาน) มีไหวพริบดีรูจักโตตอบไดถูกเรื่องราวและกาลเทศะ เป็น
                                                       ้
                                                   ้
                                                            ้
                        ้
               นักการทูตที่สุขุม ไมพูดมาก ละเอียดลออในการจดบันทึกสิ่งที่พบเห็นในการเดินทาง ในการเขา ้
                             ่
               เฝาพระเจาหลุยส ์ ที่ ๑๔ คณะทูตอยุธยาไดรับการยกยองชื่นชมจากชาวฝรั่งเศส เนื่องจากเป็น
                      ้
                 ้
                                                     ่
                                             ้
               ครั้งแรกที่พระเจาแผนดินฝายตะวันออกแตงทูตไปยังฝรั่งเศส พระเจาหลุยส ์ ที่ ๑๔ ทรงรับรอง
                              ่
                                             ่
                                                               ้
                                  ่
                           ้
               คณะทูตอยางสมเกียรติยศ โปรดใหทําเหรียญที่ระลึกและเขียนรูปเหตุการณ ์ เอาไว
                       ่
                                        ้
                                                                       ้
                       พระราชสาสน ์ พระเจาหลุยส ์ ที่ ๑๔ กลาวถึงปานวา “ราชทูตของพระองค ์ นี้ รูสึกวา
                                                                            ้
                                                                               ่
                                     ้
                                                 ่
                                                         ่
               เป็นคนรอบคอบ รูจักปฏิบัติราชกิจของพระองค ์ ถี่ถวนดีมาก หากเรามิฉวยโอกาสนี้เพื่อเผยแพร ่
                            ้
                                                  ้
               ความชอบแหงราชทูตของพระองค ์ บาง ก็จะเป็นการอยุติธรรมไป เพราะราชทูตไดปฏิบัติลวน
                                         ้
                         ่
                                                                              ้
                                                                         ้
               ถูกใจเราทุกอยาง โดยแตนาคําที่พูดออกมาทีไร แตละคํา ๆ ก็ดูนาปลื้มใจ และนาเชื่อถือทุกคํา”
                                                                      ่
                                                  ่
                                                            ่
                          ่
                                 ่
               (ปรีดี พิศภูมิวิดี.  ๒๕๖๒.  ๓๑)

               บั้นปลายชีวิต
                       สิ้นสมเด็จพระนารายณ ์ มหาราช ใน พ.ศ. ๒๒๓๑ เมื่อเปลี่ยนแผนดินสมเด็จพระ
                                                                     ่
               เพทราชานั้น พระยาโกษาธิบดี (ปาน) นั้นไดรับแตงตั้งเป็นเจาพระยาโกษาธิบดี ตอมา ในชวง
                                                          ้
                                              ้
                                                                              ่
                                                                        ่
                                                  ่
               พ.ศ. ๒๒๓๙ เจาพระยาโกษาธิบดี (ปาน) ถูกลงอาญาอยูบอยครั้ง เนื่องดวยเป็นที่นิยมในหมู ่
                                                                   ้
                           ้
                                                       ่ ่
               ราษฎร และเป็นคนซื่อสัตย ์ ตอสมเด็จพระนารายณ ์ มหาราช ดังนั้นเมื่อเห็นวาสมเด็จพระเพท
                                    ่
                                                                    ่
               ราชา กระทําการไมสมควรกรณี แตงตั้งทั้งพระมเหสีและพระขนิษฐาของสมเด็จพระนารายณ ์ ฯ
                                        ่
                             ่
               เป็นพระมเหสีจึงไดทักทวงทําใหสมเด็จพระเพทราชาทรงกริ้วเป็นอันมาก เป็นสาเหตุใหตอง
                                                                             ้ ้
                             ้
                                ้
                                      ้
               พระราชอาญา ใน พ.ศ. ๒๒๔๒ เขาถูกลงพระราชอาญา ภรรยา อนุภรรยา รวมทั้งบุตรสาวและ
               บุตรชายถูกคุมขัง ทรัพย ์ สมบัติถูกริบหมด (มานพ ถนอมศรี. ๒๕๓๓)





               ภาพวาดบุคคลสําคัญสมัยสมเด็จพระนารายณ ์ มหาราช                I  ๒๗
   26   27   28   29   30   31   32   33   34   35   36