Page 37 - งานศิลปหัตถกรรม ลาวแง้ว บ้านหนองเมือง ลพบุรี
P. 37

มีขายโดยทั่วไปในทองตลาด ไมจําเปนตองจักสานเอง ผูชายที่ทํางานจักสานที่พบในการวิจัย
                   ครั้งนี้มีจํานวน  6 คน ซึ่งเปนผูสูงอายุทั้งสิ้นโดยมีอายุระหวาง 75-86 ป ในตําบลหนองเมือง
                   เหลือเพียงแค คุนลุงสุวรรณ  ประกอบการเทานั้น ปจจุบันอายุ 86 ปเปนผูที่สืบทอดวิธีการทํา
                   เครื่องจักสานใหเห็นเปนตัวอยาง เพียงรายเดียว จากการสัมภาษณ ผูทํางานจักสานเหลานี้
                   พบวาไดเรียนรูและสืบทอดวิชาการจักสานมาจากบรรพบุรุษ บางครั้งเปนการแอบดูคนอื่นทํา
                   แลวทําตามที่เรียกวา ครูพัก ลักจํา หรือมีผูสอน เริ่มจากการทําตามและสานลายงายๆตามแบบ
                   แลวคอยๆพัฒนาเปนลวดลายที่ยากขึ้นตามลําดับ หลังจากชํานาญแลวสามารถคิดสรางสรรค
                   ดัดแปลงลวดลายดวยตนเองทําใหไดผลงานที่มีความสวยงาม แปลกใหม
                          เครื่องจักสานของชาวลาวแงวบานหนองเมือง จังหวัดลพบุรีที่พบมีดังตอไปนี้
                                                                         22


                                                           28                                                                                       29
                     1.1 กระบุง เปนภาชนะที่จักสานดวยไมไผเปนลวดลายตางๆ ใชสําหรับใสขาว ขาวโพด ถั่วงา
                   ใชตวงหรือโกย และใสของอื่นๆ











                         ภาพประกอบ ๓   กระบุงลายขิดและกระบุงครึ่งท่อน
                    ภาพประกอบ 3 กระบุงลายขิดและกระบุงครึ่งทอนของชาวลาวแงวบานหนองเมือง
                           รูปแบบ
                                ของชาวลาวแง้วบ้านหนองเมือง
                           กระบุงของลาวแงว มีลักษณะเปนรูปทรงกลมปากกวางประมาณ 30-40 เซนติเมตร กนมี
                   รูปทรงสี่เหลี่ยม และมีหูหอยตรงปากกระบุง 2 ขางเอาไวสําหรับรอยเชือกเพื่อใชหาบ ขนาดของ
                    กระบุงโดยทั่วไป รูปทรงจะแตกตางกันออกไปตามลักษณะของการใชงาน กระบุงขนาดใหญมีหู
                         รูปแบบ
                   รอยเชือกเพื่อใชหาบ ขนาดกลางใชในการตวงหรือโกย และกระบุงขนาดเล็กเรียกกระบุงครึ่ง
                         กระบุงของลาวแง้ว มีลักษณะเป็นรูปทรงกลมปากกว้างประมาณ
                  ๓๐-๔๐ เซนติเมตร ก้นมีรูปทรงสี่เหลี่ยม และมีหูห้อยตรงปากกระบุง ๒ ข้าง
                  เอาไว้ส�าหรับร้อยเชือกเพื่อใช้หาบ ขนาดของกระบุงโดยทั่วไป รูปทรงจะ

                  แตกต่างกันออกไปตามลักษณะของการใช้งาน กระบุงขนาดใหญ่มีหูร้อยเชือก
                  เพื่อใช้หาบ ขนาดกลางใช้ในการตวงหรือโกย และกระบุงขนาดเล็กเรียกกระบุง
                  ครึ่งท่อนจะใช้ส�าหรับงานเบ็ดเตล็ดทั่วๆ ไป จากการสัมภาษณ์ผู้ชายสูงอายุ

                  จ�านวน ๖ คน ที่ท�างานจักสานพบว่ากระบุงที่ท�าใช้จะมีลักษณะคล้ายๆ กัน
                         ลวดลาย
                         การสานกระบุงของลาวแง้ว ส่วนใหญ่นิยมสานเป็นลายขิด ลายขัด
                  ลายสอง ลายสาม ลายขัดคือยกไม้ขัดกันไปตามแนวราบยกหนึ่งเส้นข่มหนึ่งเส้น
                  เพื่อให้ตาขัดกันท�าต่อเนื่องไปจนได้เป็นแผ่นกว้าง จากนั้นเหลาไม่ไผ่ให้หนาและ

                  แข็ง ๒ อัน เสี้ยมปลายทั้งสองด้านให้แหลม เพื่อเสียบเข้าไปในตอกที่สานไว้
                  ส่วนที่เป็นพื้นกระบุง จากนั้นจึงสานต่อไป ระหว่างสานก็ก็จะต้องบังคับให้
                  รูปทรงของพื้นตอกแคบกว้างตามที่ก�าหนด โดยเฉพาะส่วนที่ขึ้นมาจากพื้นจะบังคับ




            ศิลปหัตถกรรมของชาติพันธุ์ลาวแง้ว                                                                                               จุติรัช อนุกูล
   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42