Page 49 - จิตรกรรมฝาผนัง วัดธรรมิการาม อำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี
P. 49
จึงคิดท�าเสาเหล็ก และย้ายไปตั้งที่บนป้อมเผด็จดัสกร…จากข้อความข้างต้นท�าให้ทราบว่าเสาธงแรก
อย่างเป็นทางการที่อยู่ในพระบรมมหาราชวังก็คือเสาธงหน้าเก๋งกรงนกหรือกรงเลี้ยงนกขนาดใหญ่
ตรงสนามหญ้าพระที่นั่งอมรอมรินทรวินิจฉัยส่วนเสาธงนี้ต่อมาถูกย้ายไปที่ใกล้ๆ กันเพื่อสร้าง
เก๋งใหม่ ครั้นสร้างพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท (พ.ศ.๒๔๑๘ เฉลิมพระราชมณเฑียร พ.ศ.๒๔๒๕)
ก็ถูกย้ายอีก คราวนี้ย้ายไปตั้งที่หน้าหอรัษฎากรพิพัฒน์ ต่อมาไม้เสาธงนั้นผุ ต้องเปลี่ยนใหม่
จึงท�าเหล็กขึ้นแทน แล้วย้ายเสาธงไปตั้งที่ป้อมเผด็จดัสกร
นอกจากนั้นในเอกสารฉบับนี้สมเด็จฯ กรมพระยานริศฯ ยังทรงให้รายละเอียดเพิ่มเติมว่า
เสาธงที่ว่าแรกมีในพระบรมมหาราชวังนั้นนี้ ๒ เสา คือ เสาข้างตะวันออกเป็นเสาแบบจีน ทาสีแดง
ใช้ชักธงตรา ประจ�าพระองค์ตามรัชกาลในเวลาท�าบุญพระบรมอัฐิ และเสาข้างตะวันตกเป็นเสาอย่าง
ฝรั่ง ทาปล้องขาวปล้องด�า ใช้ชักธงสแตนดาดทุกวัน ส่วนในเวลากลางคืน เสาจีนจะชักโคมคอน
นกแก้ว ๒ ดวง และเสาฝรั่งชักโคมคันกังหันดวงเดียว กับหางนกยูง (กรมศิลปากร. ๒๕๕๙. หน้า ๕๒)
พลตระเวน
ค�าว่าต�ารวจ เป็นค�าที่ปรากฏขึ้นตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา โดยเฉพาะในหลักฐานภายหลัง
การจัดระเบียบการปกครองในสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถเป็นต้นมา โดยต�ารวจอยู่ภายใต้
การดูแลของกรมเวียงหรือนครบาล ๒ หน่วย คือ ต�ารวจภูบาล กับต�ารวจภูธร อีกหน่วยหนึ่งคือ
ต�ารวจหลวง ขึ้นอยู่กับกรมวังพ.ศ.๒๕๐๔ พระบรมสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณา
โปรดเกล้าฯ แต่งตั้งกับตัน เอส.เจ.เบิร์ด เอมส์ ชาวอังกฤษ เป็นผู้ก่อตั้งต�ารวจในพระนคร
ภาพพลตระเวน (พวกหัวแดงแข้งดำา)
| 47
