Page 99 - วารสารวัฒนเทพ (วารสารรายปี ปีที่ 1 ฉบับที่ 1 เมษายน 2564 - มีนาคม 2565)

สงสาร ขอใหไดพบศาสนาของพระศรีอารยไววาทองคพระบาทอนาคตทรงเกียรติยศไข
ธรรม อันจักนำมาตรัสในภายหนา ขอใหขาไดสัมฤทธิ์ บวรมัยมิตรเห็นธรรมโสดานำบังเกิด
ไกลจากโลกอสัญญี อวิจีแสนส่ำ พนภาคต่ำสูญาณทอง เดิมตามคลองอันวิเศษตัด
กิเลสสวัฎฎะวนพรอมทุกคนผายแผ กัณฑมาลัยแสนผายแผกวางเมตตาธรรมขานอมนำบ
ขาด บประมาทตั้งใจฟง ขอใหสมหวังในชาตินี้และชาติหนาพวกขานอยวันทา ตามบาทพระ
คาถาวา อัตถะธัมมัง ปะกาเสถะโน โอกาสะ อารานัง กะโรมะ”
1.2.4.2 การเทศนมหาชาติ
เมื่อพระสงฆที่รับกิจนิมนตเทศนคาถาพัน ขึ้นธรรมาสน
เรียบรอยแลวจะเทศนสังกาส บอกสังกาสในปจจุบัน แลวเทศนตอดวยพระคาถาพัน
เปนภาษาบาลี มีเนื้อหาเกี่ยวกับพระเวสสันดรชาดกจำนวน 13 กัณฑ
การเทศนพระเวสสันดรในอดีต พระสงฆในวัดจะแจกหนังสือ
เทศนแลวซอมจนคลองแลว เมื่อถึงกัณฑของตนจะขึ้นธรรมาสนเทศน ตามทำนองตาง ๆ
ดังนี้ กัณฑทศพร หิมพานต ทานกัณฑ วนปเวศ นิยมเทศนทำนองมหาชาติธรรมวัตร ไมตอง
เลนเสียง หรือใชเสียงพลิกแพลง กัณฑจุลพน มหาพน กุมาร ในเทศนทำนองเสียงแข็ง เสียง
สูงต่ำ ชาบางเร็วบาง ชุมเสียง นาฟง เลนเสียงปะปน กัณฑมัทรี ผูเทศนใชทำนองเสียงแผว
ๆ เพื่อใหผูฟงเกิดความสงสาร สลดสังเวช เทศนไปดัดเสียงโศกรำพัน สักกบรรพ
ผูเทศนใชทำนอกธรรมวัตร ไมตองเลนเสียง ซึ่งมีการจัดรูปแบบการเทศนมหาชาติ ดังนี้
1) เปนการจัดเทศนแบบเรียงกัณฑตอเนื่อง 13 กัณฑ
พระนักเทศนจะขึ้นธรรมาสนเทศนครั้งละ 1 รูป ไปตลอดทั้งวันจนครบทั้ง 13 กัณฑ
2) การนิมนตพระเทศนมหาชาติ เจาอาวาสวัดเปนผู
นิมนตพระนักเทศนเอง โดยทานใชความรูจักหรือคุนเคยเปนการสวนตัว หรือตามคำบอกเลา
ของญาติโยมวาพระรูปไหนเทศนดีทานก็จะนิมนตมาเทศน และในการเทศนแตละกัณฑนิยม
พระที่มีความสามารถและความเชี่ยวชาญ โดยเฉพาะน้ำเสียงเพื่อใหสอดคลองกับเนื้อเรื่อง
กลาวคือ ในกัณฑทศพร วิธีการเทศนจะเปนทำนองธรรมวัตร ใชเสียงเนือย ๆ จึงมักนิยมพระ
ผูใหญโดยเฉพาะเจาอาวาสวัดที่จัดงานเปนผูเทศน เปนทำนองตอนรับญาติโยมที่มาฟงเทศน
มหาชาติคลายกับการเปดงานไปในตัว กัณฑวนประเวศน นิยมพระหนุมหรือสามเณร เพราะ
เนื้อหาเปนบทชมธรรมชาติเปนสวนใหญ กัณฑชูชก พระที่เทศนเปนพระผูใหญที่มีเสียงใหญ
เพื่อใหสอดคลองกับลักษณะของชูชก และมีความชำนาญในการเทศน เปนตน
3) พระนักเทศนประจำกัณฑ หลังจากที่พระนักเทศน
ประจำกัณฑรับกิจนิมนตจากเจาของกัณฑแลว ทานจะขึ้นไปนั่งบนธรรมาสน จากนั้นเจาของ
กัณฑแตละกัณฑจะจุดเทียนหนาธรรมมาสนพระนักเทศน แลวจุดเทียนบูชาประจำกัณฑ
นำไปตั้งบนขันสาคร ซึ่งไดใสน้ำสะอาดไวเต็มขันวางไวในพิธี ถือไดวาเปนน้ำพระพุทธมนตที่

91
91