Page 81 - งานศิลปหัตถกรรม ลาวแง้ว บ้านหนองเมือง ลพบุรี

72 73 59

3.1 เชี่ยนหมาก คือภาชนะส าหรับใส่เครื่องหมากพลู

60

เอาไว้ใส่ของต่างๆเกี่ยวกับการกินหมาก เช่น หมาก พลู ยาเส้น เต้าปูน ซองพลู เต้าปูนที่

ใส่ปูนแดงไว้ กรรไกรหนีบหมากและตะบันหมาก นอกจากนั้นยังมีสิ่งของกระจุกกระจิกที่อยู่ใน

เชี่ยนหมากอีกหลายอย่าง เช่น ขี้ผึ้ง ยาดม ยาหม่อง เป็นต้น
ภาพประกอบ ๓๘ เชี่ยนหมาก สมบัติของนายสุนทร โสภา ลาวแง้ว
ภาพประกอบ 38 เชี่ยนหมาก สมบัติของนายสุนทร โสภา ลาวแง้วบ้านหนองเมือง
ควำมเชื่อ ประเพณี
รูปแบบ
บ้านหนองเมือง
จากการสัมภาษณ์พบว่าเชี่ยนหมากที่ใช้ในชีวิตประจ าวันของลาวแง้วนั้น สร้างขึ้นเพื่อ
จากการสัมภาษณ์ ลุงกอง ศรีจันชัย ได้พูดถึงเชี่ยนหมากไว้ว่าเชี่ยนหมาก เป็นเสมือน
ประโยชน์ใช้สอยเป็นหลักไม่ได้เกี่ยวพันกับความเชื่อหรือประเพณีอื่นใด
สิ่งที่ใช้ในการต้อนรับแขกประจ าบ้านในสมัยก่อน ไม่ว่าแขกไปใครมาเยี่ยมเยียน เจ้าของบ้านก็

๓.๒ กระสวย อุปกรณ์อย่างหนึ่งใช้ในการทอผ้า
จะยกเชี่ยนหมากมาต้อนรับ กินหมากกินพลูกันไปคุยกันไป ช่วยสร้างให้บรรยากาศเป็นกันเอง
3.2 กระสวย อุปกรณ์อย่างหนึ่งใช้ในการทอผ้า
ถือเป็นธรรมเนียมพื้นบ้านของไทยอย่างหนึ่ง ลักษณะของเชี่ยนหมาก คือ ท ามาจากไม้

เนื้ออ่อน ท าเป็นรูปสี่เหลี่ยม ก้นของเชี่ยนหมากเป็นพื้นเรียบใช้ไม้แผ่นเรียก เชี่ยนหมากทรงสูง

เชี่ยนหมากมีอยู่ 4 ช่อง1 ช่องใหญ่และ 3 ช่องเล็กมีฝาปิดสองฝาใช้เลื่อนไปมาได้ แต่ละช่องมี
สิ่งของอยู่ข้างใน เช่น ตลับหมาก ตลับยาเส้น เต้าปูน ซองพลู เต้าปูนที่ใส่ปูนแดงไว้ หมากสด

และหมากแห้ง กรรไกรหนีบหมากและตะบันหมาก นอกจากนั้นยังมีสิ่งของกระจุกกระจิกที่อยู่ใน

เชี่ยนหมากอีกหลายอย่าง เช่น ขี้ผึ้ง ยาดม ยาหม่อง (กอง ศรีจันชัย. .สัมภาษณ์. 2558)

ลวดลำย
เชี่ยนหมากโดยมากท าด้วยไม้แผ่น ไม่มีลวดลาย
วัสดุ

วัสดุที่นิยมน ามาท าเชี่ยนหมากได้แก่ไม้เนื้อแข็งเช่น ไม้สัก ไม้ยาง
กำรใช้สอย

ภาพประกอบ ๓๙ กระสวย ของลาวแง้วบ้านหนองเมือง
ภาพประกอบ 39 กระสวย ของลาวแง้วบ้านหนองเมือง
รูปแบบ
จากการสัมภาษณ์ ป้าบุญมี มณเทียรทอง ได้พูดถึงกระสวยไว้ว่า เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ใน
ศิลปหัตถกรรมของชาติพันธุ์ลาวแง้ว จุติรัช อนุกูล หรือด้ายพุ่ง

การทอผ้า ท าด้วยไม้ ปลายสองด้านมน ตรงกลางกลวง ส าหรับใส่หลอดด้ายพุ่ง
พิเศษ มีขนาดเหมาะมือ ใช้พุ่งไปมาระหว่างการยกเส้นด้ายยืนขึ้นลง ที่หนองเมืองพบกระสวย
สองแบบ คือ แบบเจาะช่องเดี่ยว กับเจาะช่องคู่ รูปร่างลักษณะ มีลักษณะเรียว ยาว ปลายงอน
คล้ายเรือ ท้องแบนเรียบ นิยมใช้กับการทอผ้าขิดผ้ายก ที่ไม่ต้องการความรวดเร็ว ในการทอผ้า
พื้นที่ไม่ต้องการลวดลายมาก อาจมีกระสวยใช้เพียงหนึ่งหรือสองอัน แต่การทอผ้าที่ต้องการ
สีสันและลวดลายสวยๆ จะต้องมีกระสวยหลายอัน พอกับจ านวนด้ายและสีที่ใช้ (บุญมี มณ
เทียรทอง .สัมภาษณ์. 2558)
ลวดลำย
กระสวยที่พบโดยมากท าด้วยไม้ ไม่มีลวดลาย