Page 30 - จิตรกรรมฝาผนัง วัดธรรมิการาม อำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี
P. 30
ภาพพระแม่ธรณีบีบมวยผมที่มี
ลีลาอ่อนช้อยงดงามเปรียบเทียบ
กับภาพพระแม่ธรณีที่วัดชมภูเวก
ที่จังหวัดนนทบุรี ศิลปะของมอญ
อายุราวสมัยอยุธยาตอนปลาย
ภาพตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า
เนื้อหาของภาพได้แก่ เมื่อทรงชนะมารแล้ว พระองค์ยังคงประทับนั่งที่โพธิบัลลังก์ ใต้ต้น
พระศรีมหาโพธิ์ ทรงเริ่มบ�าเพ็ญสมาธิเข้าฌาน แล้วทรงบรรลุญาณที่หนึ่งในตอนปฐมยาม
(ประมาณ ๓ ทุ่ม) ญาณที่หนึ่งนี้เรียกว่า “บุพเพนิวาสานุสติญาณ” หมายถึง ความรู้แจ้งถึงอดีต
ชาติหนหลังทั้งของตนและของคนอื่น พอถึงมัชฌิมยาม (ประมาณเที่ยงคืน) ทรงบรรลุญาณที่
สอง ที่เรียกว่า “จุตูปปาตญาณ” หมายถึงความรู้แจ้งถึงความจุติ คือ ดับและเกิดของสัตว์โลก
ตลอดถึงความแตกต่างกันที่เรียกว่า “กรรม” พอถึงปัจฉิมยาม (หลังเที่ยงคืนล่วงแล้ว) ทรงบรรลุ
ญาณที่สามคือ “อาสวักขยญาณ” หมายถึงความรู้แจ้งถึงความสิ้นไปของกิเลส และอริยสัจ ๔
คือ ความทุกข์ เหตุเกิดของความทุกข์ ความดับทุกข์ และวิธีดับทุกข์ การได้บรรลุญาณทั้งสาม
นั้นเรียกว่า ตรัสรู้ความเป็นพระพุทธเจ้าซึ่งเกิดขึ้นในคืนวันขึ้น ๑๕ ค�่า เดือน ๖
28 |
